Η μέρα που ξανασυνάντησα τον Alex Zanardi!
ΑΓΩΝΕΣ
Η μέρα που ξανασυνάντησα τον Alex Zanardi!
ΑΓΩΝΕΣΗ επιστροφή του Alex Zanardi στους αγώνες και μάλιστα με μία απίστευτη νίκη στον τελευταίο γύρο του ιταλικού πρωταθλήματος Gran Turismo είναι μία θαυμάσια ιστορία, πραγματικά βγαλμένη από παραμύθι. Τη ζήσαμε από κοντά!
ΤΟΥ ΑΚΗ ΤΕΜΠΕΡΙΔΗ (twitter.com/theworldoffroad)
WHAT CAR
Στο Μουτζέλο έφτασα το πρωί της περασμένης Παρασκευής ακολουθώντας ως συνήθως την ομάδα Tsunami RT που τρέχει στο ιταλικό Porsche Carrera Cup. Ήταν το τελευταίο σαββατοκύριακο του ιταλικού πρωταθλήματος αγώνων ταχύτητας με κορυφαία κατηγορία το ιταλικό Gran Turismo, όπου συμμετέχουν Lamborghini, Ferrari, Porsche, Audi και BMW της κατηγορίας GT3.
Ομολογώ ότι δεν είχα διαβάσει για την έκτακτη συμμετοχή του Alex Zanardi με BMW M6 GT3. Tο έμαθα ακούγοντας το όνομά του από τα μεγάφωνα της πίστας. Ουάου – ο Zanardi είναι εδώ; Ήθελα τόσο να τον ξαναδώ από κοντά!
Περνώντας από το box της BMW Ιταλίας είδα αρκετό κόσμο να περιμένει απ’ έξω, κάτι ασυνήθιστο σε αγώνες του ιταλικού πρωταθλήματος, όπου βλέπεις πάντα τον ίδιο κόσμο. Αυτή τη φορά ήταν στην πίστα πολλοί άνθρωποι έξω από το χώρο του αυτοκινήτου, νέα παιδιά, οικογένειες και μερικοί άνθρωποι με αναπηρία. Αισθανόσουν διαφορετική την ατμόσφαιρα από άλλες φορές και αυτό οφειλόταν ξεκάθαρα σ’ αυτόν τον τύπο, έναν από τους ελάχιστους ζωντανούς θρύλους του παγκόσμιου motorsport.
Alex Zanardi λοιπόν. Γνήσιο ταλέντο στα καρτ τη δεκαετία του ’80, πέρασε από την ιταλική F3 στην F3000 με σχετική επιτυχία και έφτασε στην F1 το 1991 χάρη στον Eddie Jordan. Μέχρι το 1994 πέρασε από τέσσερις ομάδες (Jordan, Tyrell, Minardi και Lotus) και όχι μόνο δεν πλησίασε στη νίκη αλλά ούτε στο βάθρο δεν ανέβηκε. Το μοναδικό αξιομνημόνευτο γεγονός από την πρώτη θητεία του στην F1 είναι το ανατριχιαστικό του ατύχημα στη στροφή Ραντιγιόν του Σπα το 1993.
Ο Zanardi θα έμενε στην ιστορία ως ένας ακόμη αποτυχημένος Ιταλός οδηγός αν δεν είχε την ευκαιρία να περάσει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Στο πρωτάθλημα CART κέρδισε γρήγορα τις καρδιές των Αμερικανών με εκείνο το ηρωϊκό προσπέρασμα στον τελευταίο αγώνα του ‘96 στην περίφημη στροφή Corkscrew της Λαγκούνα Σέκα, χάρη στο οποίο πήρε τη νίκη από τον Bryan Herta. Το ’97 και το ’98 στέφθηκε πρωταθλητής με την ομάδα του Chip Ganassi.
Ήταν τόση η φήμη που απέκτησε ο Ιταλός οδηγός στην Αμερική ώστε να τον θυμηθούν και στη F1. Το 1999 επέστρεψε στην Ευρώπη μετά από πρόσκληση του Frank Williams για να οδηγήσει ένα από τα κόκκινα τότε μονοθέσιά του (στα χρώματα της Winfield, αν θυμάστε), δίπλα στον Ralph Schumacher. Όμως και πάλι, ο αρραβώνας Zanardi και F1 δεν έδεσε. Ο Ιταλός δεν κατάφερε ποτέ να καταλάβει την αεροδυναμική και τη συμπεριφορά εν γένει των μονοθεσίων σε αντίθεση με το Γερμανό που ανέβηκε στο βάθρο εκείνη τη χρονιά. Στο τέλος της πρώτης κιόλας σεζόν με τη Williams ο Zanardi δέχτηκε το σπάσιμο του τριετούς συμβολαίου του (έναντι 4 εκατομμυρίων ευρώ, λέγεται) και με σπασμένο ηθικό αποχαιρέτησε για πάντα την F1.
Μετά από ένα χρόνο εκτός αγώνων επέστρεψε στo πρωτάθλημα CART το 2001 με την ολοκαίνουρια ομάδα του Mo Nunn. Εκείνη τη χρονιά, το αμερικανικό πρωτάθλημα αποφάσισε να διοργανώσει τους πρώτους του αγώνες σε ευρωπαϊκό έδαφος, στο Λάουζιτσρινγκ της Γερμανίας και στο Ρόκινγχαμ της Μ. Βρετανίας.
Σεπτέμβριο του 2001 λοιπόν, το τσίρκο της αμερικανικής φόρμουλα μετακόμισε στη Γερμανία την εβδομάδα που άλλαξε η παγκόσμια ιστορία.
Δύο ημέρες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου βρεθήκαμε στο Λάουζιτσρινγκ μαζί με το φωτογράφο Θάνο Ηλιόπουλο ως απεσταλμένοι του περιοδικού 4ΤΡΟΧΟΙ για να παρακολουθήσουμε τον πρώτο αγώνα CART σε ευρωπαϊκό έδαφος. Παραλίγο μάλιστα να επιστρέψουμε πρόωρα γιατί οι Αμερικανοί διοργανωτές σκέφτονταν αρχικά να ματαιώσουν τον αγώνα λόγω πένθους. Τελευταία στιγμή αποφάσισαν να τον πραγματοποιήσουν μετονομάζοντάς τον από German 500 σε American Memorial, στη μνήμη των θυμάτων.
Ο αγώνας στην ολοκαίνουρια οβάλ πίστα δεν ξεκίνησε καλά μια και οι κατατακτήριες ματαιώθηκαν λόγω καταρρακτώδους βροχής. Σημειώστε ότι βάσει των κανονισμών οι αγώνες σε οβάλ πίστες αναβάλλονται με την πρώτη ψιχάλα. Το Σάββατο λοιπόν, κι ενώ κανένας μας δεν ήξερε αν ο αγώνας θα εκκινούσε, μίλησα για πρώτη φορά με αρκετούς οδηγούς και φυσικά με τον Alex Zanardi. Να τονίσω εδώ ότι γενικά η επαφή με τους οδηγούς του CART ήταν πιο εύκολη απ’ ό,τι με τους αστέρες της F1. Ρώτησα μεταξύ άλλων τον Ιταλό, θυμάμαι, αν θεωρεί τη γερμανική πίστα επικίνδυνη – όπως είχαν δηλώσει κάποιοι συνάδελφοί του. Η απάντησή του ήταν αποστομωτική: «οι αγώνες είναι επικίνδυνοι, όποιος θέλει να αισθάνεται απόλυτα ασφαλής καλύτερα να πάει να παίξει τένις»!
Την Κυριακή ο αγώνας των 500 χιλιομέτρων ξεκίνησε κανονικά με τη σειρά εκκίνησης βάση της μέχρι τότε κατάταξης στο πρωτάθλημα. Δώδεκα γύρους πριν την καρό σημαία, ο Alex Zanardi, που πρηγούνταν εκείνη τη στιγμή, μπήκε για το τελευταίο του πιτ στοπ.
Ήμουν ακριβώς εκεί στο τέλος του pit lane για να του βγάλω μία φωτογραφία από το πλάι με φόντο τη μεγάλη, κατάμεστη κερκίδα. Τον ακολούθησα μέσα από το φακό να αναχωρεί από το πιτ στοπ και όταν κατέβασα τη φωτογραφική μηχανή το βλέμμα μου τον ακολούθησε στη λωρίδα επιτάχυνσης που οδηγούσε στην πίστα.
Κι εκεί έγινε το απίστευτο: ο Zanardi, προφανώς μη θέλοντας να χάσει ούτε χιλιοστό του δευτερολέπτου, το παράκανε, πάτησε με τον ένα τροχό στο γρασίδι και μπήκε με τετ α κε στο οβάλ της στιγμή που τα αυτοκίνητα περνούσαν με 300 km/h από εκείνο το σημείο. Το μονοθέσιο του Patrick Carpentier πέρασε ξυστά δίπλα του. Το δεύτερο, που οδηγούσε ο Alex Tagliani, εμβόλισε πλαγιοσκοπικά το κόκκινο αυτοκίνητο του Zanardi και το έκοψε στη μέση!
Είδα το ατύχημα ζωντανά με τα ίδια μου τα μάτια. Όλα γίνονται τόσο αστραπιαία από κοντά. Από τα συντρίμμια καταλάβαμε ότι ο Ιταλός δεν θα την έβγαζε καθαρή, το μονοθέσιό του είχε γίνει συντρίμια και αυτός παρέμενε μέσα δεμένος. Περάσαμε όλοι εκείνο το βράδυ άυπνοι σχεδόν, περιμένοντας νέα από το νοσοκομείο του Βερολίνου, όπου είχε διακομισθεί ο Alex Zanardi. Τα δύο πόδια του είχαν μείνει στην πρώτη στροφή της οβάλ πίστας του Λάουζιτσρινγκ. Το ίδιο και η ζωή όπως την ήξερε.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Zanardi εξελίχτηκε σε ζωντανό ήρωα. Μισός άνθρωπος, έγινε παράδειγμα προς μίμηση για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Η πρώτη του δημόσια εμφάνιση ήταν μερικούς μήνες μετά το ατύχημα στα ετήσια βραβεία «χρυσά κράνη» του περιοδικού Auto Sprint. Εμφανίστηκε με αναπηρικό καροτσάκι, σηκώθηκε, στάθηκε περήφανα δίπλα στον Michael Schumacher και στον γιατρό του Claudio Costa και οι παρευρισκόμενοι σηκώθηκαν όρθιοι και τον αποθέωσαν. Ο Zanardi ήταν και πάλι όρθιος!
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Zanardi πρωτοστάτησε στις έρευνες για την εξέλιξη προσθετικών μελών, ξαναοδήγησε το μονοθέσιό στο Λάουζιτσρινγκ (όπου έγραψε εκπληκτικούς χρόνους), επέστρεψε στους αγώνες αυτοκινήτου με την BMW, έγραψε βιβλία, έτρεξε σε αγώνες Ironman, έγινε παρουσιαστής στην ιταλική τηλεόραση και στα 45 του ξεκίνησε μία καινούρια καριέρα ως αθλητής με αναπηρία.
Συμμετείχε στους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου του 2012 με χειρήλατο αμαξίδιο στις κατηγορίες H4 και Η5 και επέστρεψε με τρία (!) ολυμπιακά μετάλλια, τα δύο χρυσά. Αφού στο μεταξύ κέρδισε και κάποια παγκόσμια πρωταθλήματα πήγε φέτος στους Παραολυμπιακούς αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο και επέστρεψε κι από εκεί με άλλα τρία μετάλλια, δύο χρυσά και ένα ασημένιο!
Σήμερα, Κυριακή 23 Οκτωβρίου, ο Alessandro Zanardi από τo Καστέλ Mατζόρε της Μπολόνια θα κλείσει τα πενήντα. Τα γιόρτασε με τον καλύτερο τρόπο και με προπορεία μίας εβδομάδας κερδίζοντας την περασμένη Κυριακή τον τελευταίο αγώνα του ιταλικού Gran Turismo στο Μουτζέλο απέναντι σε οδηγούς υψηλού επιπέδου, επαγγελματίες με το μισό της ηλικίας του οι περισσότεροι. Οι κυνικοί θα πουν ότι κέρδισε επειδή οι δύο επικεφαλής είχαν ποινή 15 δευτερολέπτων στο πιτ στοπ από τον προηγούμενο αγώνα. Όλοι οι υπόλοιποι δεν είχαν…
Στον τερματισμό ήμουν εκεί, κολλημένος στο πίσω σπόιλερ της BMW M6 GT3, όταν ο Alex άνοιξε την πόρτα, νικητής και πάλι. Οι άνθρωποι της BMW του έκαναν υπόκλιση και αφού του έκαναν χώρο, βγήκε εντελώς μόνος του από το μπάκετ και σκαρφάλωσε στον ουρανό του αυτοκινήτου για να πάρει μια ανάσα τη στιγμή που εκατοντάδες κόσμου φώναζαν ρυθμικά «Bravo Alex, bravo Alex!». Έβγαλε το κράνος εξουθενωμένος, μούσκεμα στον ιδρώτα, αλλά ευτυχής. «Αυτό το ηλιοβασίλεμα είναι καλύτερο και από του Ρίο ντε Τζανέιρο», είπε λίγο αργότερα όταν οι αντίπαλοί του τον έλουζαν με σαμπάνιες πάνω στο βάθρο.
Κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου στο Μουτζέλο, είχα την ευκαιρία να συναντήσω τον Alex Zanardi μετά από 15 ακριβώς χρόνια. Παρότι οι άνθρωποι της BMW μας συμβούλεψαν να τον ρωτήσουμε αποκλειστικά για τον αγώνα, η συζήτηση επεκτάθηκε σε όλα, από το ατύχημά του το 2001, μέχρι την εμπειρία του στους παραολυμπιακούς αγώνες και τη σχέση του με τα άτομα με αναπηρία. Με χιούμορ, μπόλικο αυτοσαρκασμό για την αναπηρία του και με εκείνο το βλέμμα του ανθρώπου που τα έχει δει όλα και τώρα εισπράττει το θαυμασμό όλου του κόσμου, μας άνοιξε την καρδιά του.
Δεν έκρυψε μάλιστα ότι θα ήθελε να επιστρέψει στους αγώνες, ιδίως στο WEC όπου μπαίνει η BMW του χρόνου. Ένα πρωτάθλημα που του αρέσει πολύ, όπως είπε. Και βέβαια, όλα είναι δυνατά γι’ αυτόν τον τύπο που «πήγε και γύρισε», που δεν λύγισε ποτέ και συνεχίζει να είναι νικητής.
Τον ρώτησα ποιος είναι ο μηχανισμός για να βρίσκει το κουράγιο του, όταν πέφτει ψυχολογικά. Αυτή ήταν η απάντησή του:
«Κατά καλή μου τύχη, έχω ένα χαρακτήρα που μου επιτρέπει να αντιμετωπίζω τα πράγματα με πρακτικό τρόπο, δεν τα ζω τόσο προσωπικά. Ακόμη κι όταν ήμουν στο νοσοκομείο στο Βερολίνο, επέμενα να δω τις εικόνες από το ατύχημα – αυτές που δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ – για να καταλάβω τι είχε συμβεί. Ίσως γιατί με εκνεύριζε η ιδέα ότι είχα κάνει λάθος».
«Ξέρω καλά ότι όσα συμβαίνουν στη ζωή, δεν είναι μόνο για καλό ή για κακό. Αν λοιπόν μπορέσεις να απομονώσεις το καλό από ένα γεγονός, μπορείς να βρεις και τα στηρίγματα για να ξαναφτιάξεις τη ζωή σου. Εγώ σήμερα, παρά το ατύχημα που είχα, μπορώ να κάνω τη δουλειά που έκανα και να κεντρίζω την περιέργειά σας, ακόμη και τη στοργή σας».
«Χωρίς όλα αυτά που έχω εγώ, υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν να δουν τη ζωή τους με τον ίδιο τρόπο, να κάνουν κάτι σημαντικό στο τέλος της ημέρας. Πιστεύω ότι δεν μπορώ να μιλάω για κουράγιο – θα ήμουν λάθος να το κάνω – όταν έχω ζήσει στο παραολυμπιακό χωριό. Δεν ξέρω αν έχεις δει την ταινία Monster Co.: από τον έναν λείπει ένα χέρι, από τον άλλο ένα πόδι αλλά μιλάμε για ανθρώπους που ανεξάρτητα από το αν ξεκινούν από ένα δυσχερές σημείο εκκίνησης, καταλήγουν να φέρνουν εκπληκτικά αποτελέσματα που δεν μπορείς να φανταστείς».
«Έχω ένα συνάδελφο στην ολυμπιακή ομάδα που έμεινε τετραπληγικός από ένα αστείο ατύχημα κι όμως είναι ευτυχισμένος και αυτός είναι υπόδειγμα για μένα. Δεν χρειάζεται δηλαδή το κουράγιο για να είμαστε τόσο φιλοσοφημένοι και πνευματικοί. Σε ευχαριστώ για την ερώτησή σου που τη θεωρώ άθελα σου ένα κομπλιμέντο, όμως εγώ έχω πολλά πράγματα στη ζωή μου, πολλές ευκαιρίες, όπως την BMW για παράδειγμα που μου έδωσε ένα εξαιρετικό αυτοκίνητο εδώ».
