Οδοιπορικό στο Μαρόκο με το Dacia Duster
ΔΟΚΙΜΕΣ
Οδοιπορικό στο Μαρόκο με το Dacia Duster
ΔΟΚΙΜΕΣΤαξιδεύουμε στην Αφρική για να διαπιστώσουμε τι είναι αυτό που κάνει τα «φθηνά» αυτοκίνητα της Dacia τόσο ιδιαίτερα και γιατί η ίδια η εταιρεία έχει αποδειχθεί τόσο επιτυχημένη.
Κάτι δεν πάει καλά. Το Μαρακές, μια πόλη διαβόητη για την έντονη και άναρχη κίνησή της, για τη σχεδόν πυρετώδη αγορά της, είναι ήσυχη και περίπου άδεια. Αυτή η τόσο χαρακτηριστική ανθρώπινη μάζα που στριμώχνεται και φωνάζει στα στενά και τα παζάρια έχει μυστηριωδώς χαθεί. Μας παραξενεύει τόσο που αναρωτιόμαστε αν έχουμε πέσει σε κάποιου είδους locκdown. Βρισκόμαστε στην καρδιά του πιο πολυσύχναστου και τουριστικού σημείου του Μαρόκου και είναι σαν να ζούμε σε μεταποκαλυπτική ταινία.
WHAT CAR
Οδηγούμε ένα φρεσκαρισμένο Dacia Duster κάνοντας κύκλους γύρω από την πλατεία Τζεμά ελ Φνάα, διάσημη για τους γητευτές φιδιών και τους εμπόρους, όταν ξαφνικά βρισκόμαστε στη μέση ενός τεράστιου πλήθους από άνδρες, γυναίκες και παιδιά που χοροπηδούν, φωνάζουν και φυσούν μανιασμένα βουβουζέλες. Το αυτοκίνητο βρίσκεται περικυκλωμένο και απολύτως ακινητοποιημένο.
Θεωρητικά ξέρω πώς να βγω από ένα αναποδογυρισμένο όχημα ή πώς να γλιτώσω από ένα EV που άρπαξε ξαφνικά φωτιά, αλλά κανείς δεν μου έχει διδάξει πώς να ξεφύγω από ένα αγριεμένο πλήθος ποδοσφαιρόφιλων, εκστασιασμένων από την πορεία της εθνικής τους ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
Οπως καταλάβατε είναι Δεκέμβριος του ’22 και το Μαρόκο μόλις έχει κερδίσει τον Καναδά 2-1, πυροδοτώντας μια πανεθνική έκρηξη χαράς. Σπάνια μέχρι εκείνη τη στιγμή μια αφρικανική ομάδα τα είχε πάει τόσο καλά στο Μουντιάλ και ο ενθουσιασμός των Μαροκινών είναι δικαιολογημένα ξέφρενος. Φανταστείτε τι έγινε λίγες μέρες αργότερα, όταν η εθνική ομάδα της χώρας νίκησε πρώτα την Ισπανία και μετά την Πορτογαλία, φτάνοντας μέχρι τους ημιτελικούς και κερδίζοντας υποστηρικτές από ολόκληρο τον κόσμο. Ολοι λατρεύουμε τα αουτσάιντερ.
Εμείς πάντως βρισκόμαστε σε αυτή την υπέροχη χώρα της Βόρειας Αφρικής για να γνωρίσουμε από κοντά την Dacia, της οποίας ομοίως η μετεωρική άνοδος στις πωλήσεις έχει αφήσει άφωνη την αυτοκινητική κοινότητα. Το 2022 πούλησε στην Ευρώπη περισσότερα από μισό εκατομμύριο αυτοκίνητα, μια άνοδος περίπου 7% την ώρα που η συνολική αγορά συρρικνώθηκε. Λογικό, καθώς οι υποψήφιοι αγοραστές εκπλήσσονται ευχάριστα από τη σχέση αξίας/τιμής που προσφέρει. Σκεφτείτε ότι το Sandero είναι το πρώτο σε λιανικές πωλήσεις μοντέλο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ το Duster είναι το πρώτο σε λιανικές πωλήσεις SUV.
Βασικά η Dacia δίνει μια αρκετά καλή εικόνα για την τάξη μεγέθους/τιμής που αντέχει το πορτοφόλι ενός «πραγματικού» ανθρώπου. Είναι ξεκάθαρο ότι έχει πιάσει τον παλμό της εποχής. Το Μαρόκο από την άλλη μοιάζει να είναι το τέλειο πεδίο για τον σκοπό της συγκεκριμένης αποστολής. Η χώρα υπήρξε ανέκαθεν ένα πολιτισμικό χωνευτήρι ανάμεσα σε Ευρώπη και Αφρική και -το κυριότερο- φιλοξενεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο αυτοκινήτων σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο, το οποίο κατασκευάζει Dacia με τέτοια οικονομία κλίμακας που οι περισσότερες αυτοκινητοβιομηχανίες δεν μπορούν να πετύχουν ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα.
Διαθέτει επίσης και μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες και περιπετειώδεις οδηγικές διαδρομές, τι οποίες έχουμε σκοπό να διασχίσουμε αν καταφέρουμε να ξεφύγουμε από το ενθουσιασμένο πλήθος. Ευτυχώς ένας φιλικός αστυνομικός μάς βοηθά να ξεμπλέξουμε από αυτό το απίθανο χαρούμενο κουβάρι. Σταματάω για να επιθεωρήσω πόσα βουλιάγματα έχει το αυτοκίνητο. Περιέργως δεν υπάρχει κανένα. Σκληρά καρύδια τα Duster. Επιστρέφουμε στο ξενοδοχείο που βρίσκεται στα περίχωρα της πόλης, χαρούμενοι που αφήνουμε το χάος του Μαρακές.
Συνολικά η οδήγηση στο Μαρόκο είναι πολύ πιο εύκολη και πολιτισμένη υπόθεση απ’ όσο θα φανταζόταν κανείς, αλλά το να διασχίσεις τα στενά δρομάκια της Μεντίνα ισοδυναμεί με μια βόλτα σε έναν χαώδη λαβύρινθο. Προφανώς δεν υπάρχει κανενός είδους ρυμοτομία, τα καρότσια των πλανόδιων πωλητών βρίσκονται παντού, η διάκριση ανάμεσα σε δρόμο και πεζόδρομο είναι ζήτημα ερμηνείας και υπάρχουν τόσα σκυλιά, γαϊδούρια και θεότρελοι οδηγοί μηχανών και αυτοκινήτων που ο νευρικός κλονισμός εξαρτάται από αν έχεις πρόχειρο ένα βάλιουμ ή όχι.
Το σχέδιό μας είναι απλό: θα παίρναμε ένα Duster για ένα ταξίδι στην έρημο και κατόπιν θα κατευθυνόμασταν βόρεια προς την Ταγγέρη και το εργοστάσιο που κατασκευάζονται τα Sandero. Οταν ωστόσο λέμε «έρημο» δεν εννοούμε την κλασική Σαχάρα με τους αμμόλοφους, τους οποίους οργώναμε τον περασμένο μήνα με τη νέα Porsche 911 Dakar. Αυτή τη φορά θα κατευθυνόμασταν προς τις βραχώδεις ερημιές του Αγκαφάι, μια τεράστια άγονη και σκληρή Χώρα-Του-Τίποτε νοτιοδυτικά του Μαρακές.
Το Duster αποδείχτηκε αρκετά εύχρηστο μέσα στην πόλη. Με σωστό μέγεθος και ρωμαλέα εμφάνιση που στα μάτια μας αποτελεί την επιτομή του πώς πρέπει να δείχνει ένα απλό και ουσιαστικό SUV. Με μήκος 4.341 mm και πλάτος 1.804 mm δεν είναι υπερβολικά μεγάλο για αστική χρήση (εκτός αν κάνεις λάθος και στρίψεις σε ένα στενό σουκ, όπως κάναμε κάμποσες φορές), ενώ ο 1.5 dCi ντίζελ κινητήρας διαθέτει ικανά αποθέματα ροπής για να εκμεταλλευτείς τα κενά στην κίνηση της πόλης, παρά το γεγονός ότι το επίσημο 0-100 km/h των 10,2” δεν το λες ιδιαίτερα εντυπωσιακό.
Το χειροκίνητο 6άρι κιβώτιο και η οικεία αίσθηση που έχεις από όλα τα μηχανικά μέρη εφόσον έχεις οδηγήσει κάποιο αυτοκίνητο της Renault σε κάνουν να αισθάνεσαι άνετα από την πρώτη στιγμή. Είναι μέρος της γοητείας των σύγχρονων Dacia. Σε μια εποχή που όλοι οι ηλεκτρονικοί γίγαντες προσπαθούν διακαώς να σε πείσουν να συνδεθείς ή να αναβαθμιστείς, αυτά τα αυτοκίνητα με την old-school αίσθηση είναι σχεδόν καθησυχαστικά. Οχι ότι το Duster μας είναι κάποια αναχρονιστική καρικατούρα. Κάθε άλλο.
Το συγκεκριμένο διαθέτει 8ιντση οθόνη αφής με εφαρμογές Android Auto και Apple CarPlay, κάμερα οπισθοπορείας και keyless entry. Λάμπουν διά της απουσίας τους ηλεκτρονικά βοηθήματα όπως προειδοποίησης για ακούσια εγκατάλειψη της λωρίδας ή cruise control με διατήρηση της απόστασης από το προπορευόμενο όχημα. Συστήματα δηλαδή που τις περισσότερες φορές εκπέμπουν εκνευριστικούς θορύβους και δονήσεις και απομειώνουν την όποια οδηγική ευχαρίστηση. Η Dacia έχει μια συγκεκριμένη πολιτική που ονομάζει Design To Cost, σύμφωνα με την οποία τοποθετεί μόνο ό,τι απαιτούν οι πελάτες της και τίποτε παραπανίσιο, κάτι που κάνει την οδήγηση πιο απλή υπόθεση, το ίδιο και την απόκτηση ενός αυτοκινήτου.
Θα εκτιμήσεις πολύ επίσης τα 467 lt χωρητικότητας του πορτμπαγκάζ, ειδικά αν πρέπει να το γεμίσεις, εκτός από τις αποσκευές δύο ατόμων και με φωτογραφικό εξοπλισμό αλλά και εξοπλισμό απαραίτητο για τη διάσχιση μιας ερήμου. Το Duster είναι επαρκέστατο για μια οικογένεια τεσσάρων ατόμων και όσο περισσότερο το οδηγώ τόσο αναρωτιέμαι για ποιον λόγο μπαίνουν στον κόπο και τα έξοδα να αγοράσουν (πολύ) πιο ακριβά, premium SUV. Αν υπάρχει κάποιο αυτοκίνητο που να αναδεικνύει τη διαφορά μεταξύ των πραγματικών και των πλασματικών αναγκών, αυτό είναι το Duster. Και λέγοντας αυτά, στρίβουμε στον R212, απομακρυνόμαστε από το θορυβώδες Μαρακές και εισερχόμαστε στην απόλυτη ερημιά.
Η οροσειρά του Ατλαντα λαμποκοπάει στο βάθος του ορίζοντα κι εμείς διασταυρωνόμαστε με αρχαία γαλλικά μοντέλα της εποχής της αποικιοκρατίας. Το Μαρόκο βρίθει από παλιά Renault και Peugeot, ενώ θα βρεις και αρκετά Citroën και κάποιες κουρασμένες Mercedes-Benz. Τα περισσότερα από αυτά ίσα που στέκονται, σαν να τα συγκρατεί η σκουριά και η θεά Τύχη. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και αρκετά λίγο πιο παλιά και σύγχρονα Duster.
Ταξιδεύουμε σε έναν δρόμο με μία λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, προσπαθώντας να αποφύγουμε τις πιο μεγάλες λακκούβες και αφήνοντας τις υπόλοιπες να τις διαχειριστεί, με πολύ ικανοποιητικό τρόπο, η ανάρτηση του Duster με γόνατα MacPherson μπροστά και -στην έκδοση 4×4 όπως το δικό μας- πολλαπλών συνδέσμων πίσω. Μόνο τα καθίσματα αρχίζουν μετά από πολύωρη οδήγηση να προδίδουν την πιο «οικονομική» καταγωγή τους, κάνοντας την πλάτη μου να διαμαρτύρεται.
Υπάρχουν μερικοί καλοσυντηρημένοι ασφάλτινοι δρόμοι που διασχίζουν την έρημο, αλλά εμείς είμαστε εδώ για να δοκιμάσουμε τις ικανότητες του Duster εκτός δρόμου. Στρίβουμε προς ένα βραχώδες πέρασμα και σύντομα βρισκόμαστε στην καρδιά της αληθινής ερήμου, με το τοπίο να αποκτά μια κόκκινη απόχρωση σαν εκείνη που βλέπουμε σε ντοκιμαντέρ για τον Αρη.
Το αυτοκίνητό μας φοράει τα στάνταρ Goodyear Vector 4 Season με τη σχετικά ήπια επιλογή 215/60 R17. Φοβάμαι ότι μπορεί να μην είμαστε κατάλληλα εξοπλισμένοι γι’ αυτό που θέλουμε να κάνουμε, αλλά τουλάχιστον τις ανησυχίες μου μετριάζει το γεγονός ότι έχουμε κανονική ρεζέρβα. Εκτός του οδικού δικτύου το navi του αυτοκινήτου δεν λειτουργεί, έτσι φορτώνουμε την εφαρμογή του off-road GPS που θεωρητικά θα μας καθοδηγήσει μέσα από την έρημο.
Ξεκινάμε επιφυλακτικά, ακολουθώντας τις οδηγίες του GPS και προσπαθώντας να συμπεράνουμε ποια είναι η διαδρομή που θέλει να ακολουθήσουμε. Πολύ σύντομα λέμε ένα μεγαλοπρεπές «δε βαριέσαι!» και αρχίζουμε να ταξιδεύουμε με ρυθμούς Dakar Rally (λέμε τώρα…). Κάπως έτσι βρισκόμαστε να πηγαίνουμε αέρα με ταχύτητες που έφταναν ακόμα και τα 80 km/h, αφήνοντας ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης πίσω μας, καθώς οργώναμε την άνυδρη γη. Πολλοί πιστεύουν ότι τα σύγχρονα Dacia βασίζονται σε παλαιότερα πλαίσια της Συμμαχίας Renault – Nissan. Δεν ισχύει. Το Duster που οδηγούμε είναι βασισμένο στην τελευταία πλατφόρμα CMF-B.
Πρόκειται για το ίδιο πλαίσιο πάνω στο οποίο κατασκευάζονται τα σύγχρονα Clio και Captur, καθώς και άλλα μοντέλα της Συμμαχίας. Τα περισσότερα από αυτά είναι προσθιοκίνητα, αλλά υπάρχουν και τετρακίνητες εκδόσεις, καθώς και εκδόσεις με διπλό καύσιμο, βενζίνη και LPG. Το Duster με το διπλό καύσιμο, για παράδειγμα, έχει ρεζερβουάρ βενζίνης 50 lt, ντεπόζιτο υγραερίου χωρητικότητας 62 lt και συνδυαστική αυτονομία που θεωρητικά ξεπερνά τα 1.200 km.
Χρήσιμο αυτό αν χαθείς στην έρημο. Αλλά εμείς δεν έχουμε τη συγκεκριμένη έκδοση και -ευτυχώς- δεν έχουμε χαθεί στην έρημο. Αντιθέτως επί μία σχεδόν ημέρα διασχίζουμε αυτό το εξωγήινο τοπίο χωρίς να κάνουμε ούτε ένα μέτρο σε άσφαλτο. Η πρόσφυση είναι αψεγάδιαστη. Μόνο σε μερικά πολύ δύσκολα κομμάτια, όταν έπρεπε να κατηφορίσουμε σε σαθρές πλαγιές ή να σκαρφαλώσουμε μέσα από βαθιά χαντάκια ενεργοποιήσαμε την τετρακίνηση και κλειδώσαμε το κεντρικό διαφορικό.
Την περισσότερη ώρα αφήναμε να κάνει τη δουλειά το πρόγραμμα Auto, όπου τα ηλεκτρονικά αποφασίζουν πότε θα στείλουν ροπή και στους πίσω τροχούς. Θα έλεγα ότι το συγκεκριμένο σύστημα μάλλον κοιτάζει με θυμηδία άλλες πολύ πιο ακριβές, αλλά όχι περισσότερο αποτελεσματικές, τετρακινήσεις και μου θυμίζει ότι η μεγάλη απόσταση από το έδαφος (214 mm), τα μεικτά λάστιχα και οι μεγάλες γωνίες προσέγγισης και φυγής μπορούν να αποδειχτούν πολύ πιο αποτελεσματικά όπλα, ειδικά εδώ στην έρημο.
Το Duster που είχαμε στα χέρια μας φοράει τα καινούρια σήματα της Dacia και στον εξοπλισμό του έχει επίσης πυξίδα, κλισίμετρο και σύστημα έλεγχου κατάβασης (HDC), το οποίο δουλεύει και στην όπισθεν. Το δοκιμάσαμε σε πολύ απότομη πλαγιά και αντεπεξέρχεται περίφημα.
Είμαι πραγματικά εντυπωσιασμένος από τις εκτός δρόμου ικανότητες του Duster. Ανήκει χωρίς αμφιβολία στο κλειστό κλαμπ των «κατσικιών» όπως ήταν το Jimny ή το Panda 4×4. Μ’ αυτά και μ’ αυτά βγαίνουμε πάλι στην άσφαλτο λίγο πριν το σούρουπο με το Duster σκονισμένο αλλά αλώβητο. Πρόκειται για ένα πραγματικά καλό αυτοκίνητο σε μια εποχή που το κόστος ζωής έχει οδηγήσει πολύ κόσμο να αναθεωρήσει τις προτεραιότητές του ως προς τις αυτοκινητικές του προτιμήσεις.
Αυτή ακριβώς η εποχή είναι η μεγάλη ευκαιρία της Dacia, την οποία φαίνεται ότι εκμεταλλεύεται με κύριο άξονα τη σχέση αξίας/τιμής, την παραγωγή βασικών, αλλά όχι πρωτόγονων, προϊόντων και το χαμηλό κόστος κατασκευής στο Μαρόκο και τη Ρουμανία. Διαπιστώσαμε από πρώτο χέρι ότι το Duster είναι παραπάνω από ικανό να αντεπεξέλθει στην έρημο ή στη ζούγκλα της πόλης, αλλά τώρα είναι ώρα να ψάξουμε περισσότερο την τεχνολογία που κρύβεται από κάτω.
Το δεύτερο μισό του ταξιδιού μας θα γίνει στην Ταγγέρη, στη βόρεια ακτή του Μαρόκου, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο εργοστάσιο σε ολόκληρη την Αφρική. Το λιμάνι της πόλης απέχει από τις ακτές της Ισπανίας περίπου όσο απέχει το Καλέ από το Ντόβερ και υπήρξε η πύλη επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο ηπείρους για αιώνες. Η τοποθεσία είναι ιδανική για την Dacia: με πρόσβαση στη δυτική τεχνολογία και τεχνογνωσία αλλά και εμπιστοσύνη στο μαροκινό εργατικό δυναμικό και τις δυνατότητές του (και ασφαλώς στο χαμηλότερο κόστος εργασίας).
Πριν από έναν περίπου χρόνο γράφαμε στο περιοδικό για το Dacia Sandero TCe: «Παραμένει ένα εξαιρετικό value-for-money αυτοκίνητο και ο ορθολογισμός του δικαιώνεται περίτρανα σε μια εποχή που η εξοικονόμηση ακόμα και ενός ευρώ μοιάζει για τους περισσότερους από εμάς επιτακτική ανάγκη». Η συγκεκριμένη φράση μού ήρθε ξανά στο μυαλό καθώς ταξιδεύαμε προς το εργοστάσιο που κατασκευάζεται για να διαπιστώσουμε από κοντά πώς η Dacia τα καταφέρνει τόσο καλά.
Η Ταγγέρη είναι σαφώς πιο μοντέρνα πόλη από το Μαρακές, κάτι που δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη – όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή μπορείς να δεις τις ακτές της Ισπανίας στην απέναντι πλευρά του στενού του Γιβραλτάρ. Εδώ υπάρχουν πολύ λιγότερα παλιά αυτοκίνητα και η κίνηση στο κέντρο της πόλης γίνεται πιο ομαλά, αν και ακόμα κι αν δεν ήξερες, πάλι θα στοιχημάτιζες ότι βρίσκεσαι σε μια πόλη της Αφρικής. Κατευθυνόμαστε ανατολικά ,προς την περιοχή Μελούσα, όπου βρίσκεται το εργοστάσιο, με το Duster πλέον να καταναλώνει κοντά στα 6,0 lt/100 km από τα 7,2 lt/100 km που είδαμε στο τέλος της off road διαδρομής στην έρημο.
Οι πινακίδες που αναγράφουν Renault Usine επιβεβαιώνουν ότι πλησιάζουμε και σύντομα αντικρίζουμε το τεράστιο συγκρότημα του εργοστασίου. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο εργοδότη στην περιοχή, δίνοντας δουλειά σε 8.500 ανθρώπους, πολλούς από τους οποίους βλέπουμε να κατευθύνονται προς τα εκεί. Φοράμε τα μποτάκια με το σίδερο στη μύτη, τα βιομηχανικά κράνη και τα φωσφοριζέ γιλέκα μας και μπαίνουμε.
Η επίσκεψη ενός σύγχρονου εργοστασίου είναι μια εμπειρία που διδάσκει ταπεινοφροσύνη. Ξεκινάμε από το τμήμα επεξεργασίας του μετάλλου, που είναι μακράν το πιο θορυβώδες. Ολη η αίθουσα θαρρείς ότι σείεται από τις τεράστιες πρέσες που χρησιμοποιούν 2.600 τόνους πίεσης για να μετατρέψουν τα μεταλλικά ελάσματα σε περισσότερα από 700 εξαρτήματα, αλλά και σε πόρτες, καπό και φτερά, κάθε μία ώρα.
Οι κολοσσιαίες αυτές μηχανές διαχειρίζονται 600 τόνους ατσαλιού κάθε μέρα κατασκευάζοντας τα μέρη του αμαξώματος που αμέσως μετά πηγαίνουν άβαφα και γυαλιστερά στις αποθήκες περιμένοντας την επικείμενη συναρμολόγηση. Εκτός από τα Sandero, εδώ κατασκευάζονται επίσης τα Dacia Lodgy, Sandero Stepway και τα βανάκια Renault Express.
Ακριβώς δίπλα είναι ο χώρος που γίνεται η συναρμολόγηση και μένω έκπληκτος από το πόσες εργασίες εξακολουθούν να γίνονται χειροκίνητα. Η συγκόλληση γίνεται από έναν συνδυασμό ρομπότ και ανθρώπων, ενώ βλέπεις σπίθες να ίπτανται παντού. «Τα εργοστάσια στην Ευρώπη είναι σαφώς πιο αυτοματοποιημένα», μας εξηγεί ο Christophe Dridi, αντιπρόεδρος της Dacia στον κατασκευαστικό τομέα, ο οποίος μας εξηγεί διεξοδικά τον τρόπο δουλειάς τους.
«Η συναρμολόγηση του αμαξώματος εκεί γίνεται αυτόματα κατά 95% έως 99% – τα ρομπότ βρίσκονται σχεδόν παντού. Στο συγκεκριμένο εργοστάσιο αυτό το ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 35%-40%. Η πιο σημαντική διαφορά εντοπίζεται στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Dacia: στο δικό της επιχειρηματικό μοντέλο επενδύει σε μηχανήματα μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητα. Τα βιομηχανικά ρομπότ είναι πανάκριβα. Για την ακρίβεια, το μισθολογικό κόστος για την κατασκευή ενός αυτοκινήτου είναι ένα σχετικά μικρό ποσοστό του συνολικού».
Προφανώς και οι μισθοί στο Μαρόκο είναι μικρότεροι από τους αντίστοιχους στη Δυτική Ευρώπη. Αλλά κάποιες φορές από πλευράς κόστους είναι προτιμότερο να μην προχωράς σε μεγάλη αυτοματοποίηση της παραγωγής. Οπως λέει ο Dridi: «Αν αυτοματοποιούσαμε τα πάντα, από οικονομικής άποψης τα αυτοκίνητα Dacia θα ήταν ασύμφορο να παραχθούν». Είναι πάντως ειρωνικό ότι στο άλλο άκρο του φάσματος, οι hyper-premium αυτοκινητοβιομηχανίες αναδεικνύουν αυτή την ίδια χειρωνακτική εργασία ως σύμβολο της αποκλειστικότητας και της πολυτέλειας. Για την Dacia είναι εργαλείο έξυπνης διαχείρισης των οικονομικών της δυνατοτήτων.
Ο Dridi επιφυλάσσει θερμά λόγια για τις ικανότητες του εργατικού δυναμικού εδώ στο Μαρόκο, για το πάθος τους και την προσαρμοστικότητά τους: «Covid 19, ελλείψεις εξαρτημάτων… αντεπεξήλθαν σε όλες τις δυσκολίες». Σε μια χώρα που ο μέσος μισθός ίσα που ξεπερνά τα 430 ευρώ, μια εξειδικευμένη εργασία σε ένα τέτοιο εργοστάσιο είναι για πολλούς όνειρο ζωής. Συνεχίζουμε την περιήγησή μας στα τμήματα βαφής και τελικής συναρμολόγησης. Η ενέργεια στο εργοστάσιο προέρχεται κατά 90% από παλέτες και κουκούτσια ελιάς. Τα αυτοκίνητα καταλήγουν στον τερματικό σταθμό του τρένου που βρίσκεται μέσα στο εργοστάσιο και μεταφέρονται στο λιμάνι της Ταγγέρης από όπου ταξιδεύουν σε 71 χώρες σε όλο τον πλανήτη.
Τη μέρα που επισκεφθήκαμε το εργοστάσιο, παρήγαγε 1.360 αυτοκίνητα, σχεδόν ένα κάθε λεπτό της ώρας. Το κάθε αυτοκίνητο θέλει περίπου 16 ώρες για να μετασχηματιστεί από ένα ρολό ατσαλιού σε ολοκληρωμένο προϊόν. Πρόκειται για ένα μικρό βιομηχανικό θαύμα και είναι μια οικονομική φλέβα χρυσού για τη χώρα. «Είμαστε περήφανοι για το “Made in Marocco”», λέει ο διευθυντής του εργοστασίου, Ισπανός Miguel Oliver-Boquera, ο οποίος επιβλέπει επίσης ένα μικρότερο εργοστάσιο της εταιρείας στην Καζαμπλάνκα, 200 km νοτιότερα.
«Σήμερα το 64% των εξαρτημάτων που χρησιμοποιούμε προέρχεται από το Μαρόκο και στοχεύουμε να ανεβάσουμε αυτό το ποσοστό στο 80% μέχρι το 2030. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποφέρει περίπου 3 δισ. ευρώ στην τοπική οικονομία».
Βγαίνουμε από το εργοστάσιο εντυπωσιασμένοι από τον «μαγικό» τρόπο που λειτουργεί η βαριά βιομηχανία, Μπορώ τώρα να καταλάβω γιατί το Sandero ή το Duster είναι αναλογικά φθηνά αλλά και τόσο καλά. Το Renault Group διαχειρίστηκε σωστά τη μακροχρόνια παρουσία του στο Μαρόκο (ξεκίνησε να πουλάει αυτοκίνητα στην τοπική αγορά το 1920 και το εργοστάσιο στην Καζαμπλάνκα το αγόρασε από τη FIAT το 1959) προκειμένου να επιτύχει ένα σαφές συγκριτικό πλεονέκτημα.
Ο Dridi εκτιμά ότι το εργοστάσιο στην Ταγγέρη κατασκευάζει αυτοκίνητα με κόστος από 20% έως και 100% χαμηλότερο από ό,τι ένα αντίστοιχο εργοστάσιο στη δυτική Ευρώπη. Αυτό σε περίπτωση που ακόμα αναρωτιέστε γιατί το Sandero είναι μακράν το φθηνότερο αυτοκίνητο στην κατηγορία.
Το Duster που μας περιμένει έξω ακολουθεί παρόμοια φιλοσοφία κατασκευής. Εξυπνη μηχανολογία σε συνδυασμό με «πανούργες» διαδικασίες κατασκευής έχουν ως αποτέλεσμα αυτοκίνητα που έχουν πιάσει τον σφυγμό της εποχής μας: αρκετά ρωμαλέα για να μπορούν να διασχίσουν μια έρημο και να σηκώσουν τα βάρη μιας οικογένειας μέσα και έξω από την πόλη, αλλά και αρκετά «έξυπνα» για να ενσωματώνουν τις σύγχρονες τεχνολογίες (ακόμα και τον εξηλεκτρισμό) όποτε και όσο χρειάζεται. Εικοσιτέσσερα χρόνια μετά την εξαγορά της από τη Renault η Dacia φαίνεται ότι βρίσκεται στα καλύτερά της.
MOROCCAN MOTORS INC
Οι δρόμοι του Μαρόκου δεν παύουν να σε εκπλήσσουν. Μολονότι πρόκειται για ένα έθνος 38 εκατομμυρίων ανθρώπων, οι πωλήσεις καινούριων αυτοκινήτων είναι αναλογικά λίγες. Πέρσι ταξινομήθηκαν 161.410 νέα αυτοκίνητα, λιγότερα από όσα πωλούνται σε έναν μήνα στη Μεγ. Βρετανία. Εξού και η πλημμύρα των αρχαίων αυτοκινήτων στους δρόμους, ειδικά σε πιο φτωχές και απομακρυσμένες περιοχές. Αν ταξιδέψεις στην επαρχία θα διασταυρωθείς με μερικά υπέροχα γαλλικά κλασικά, κυρίως Renault και Peugeot, όπως ένα ετοιμόρροπο Renault 12 που συναντήσαμε κοντά στο Μαρακές. Είναι περίπου η ίδια φάση με τα κλασικά αμερικάνικα μοντέλα που διατηρήθηκαν από ανάγκη στην Κούβα, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι δεσμοί με τη Γαλλία είναι πολύ στενοί και εξακολουθούν να διατηρούνται και σήμερα. Η Dacia έχει μερίδιο αγοράς 27%, ενώ η Renault κοντά στο 15%, που σημαίνει ότι ελέγχουν περίπου τις μισές πωλήσεις των καινούριων αυτοκινήτων.
Ο θάνατος του φθηνού αυτοκινήτου;
Η Dacia έχει εδραιώσει τη φήμη της ως κατασκευάστρια αυτοκινήτων με εξαιρετική σχέση αξίας προς τιμή, αλλά προφανώς δεν έχει ανοσία στον πληθωρισμό που επηρεάζει τα κόστη σε ολόκληρη την αυτοκινητοβιομηχανία. Πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες βρήκαν την ευκαιρία να αυξήσουν σημαντικά το περιθώριο κέρδους για να αντισταθμίσουν το αυξημένο κόστος παραγωγής και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, σε βαθμό που σήμερα πολλοί μιλούν για τον θάνατο του φθηνού αυτοκινήτου. Προφανώς οι τιμές της Dacia ανέβηκαν αρκετά, αλλά και πάλι τόσο το Sandero όσο και το Duster εξακολουθούν να είναι τα φθηνότερα στην κατηγορία τους. Γι’ αυτό άλλωστε και το Sandero είναι σταθερά πρώτο σε πωλήσεις λιανικής σε όλη την Ευρώπη από το 2017.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Δοκιμή: Dacia Duster 1.3 TCe 150 EDC 4×2
Οδηγούμε το αρχέτυπο Renault 5
Συγκριτική δοκιμή: Countach vs Countach!
