Ayrton Senna: Τα 28 χρόνια από την Πρωτομαγιά του ’94 & η 6η στη Βραζιλία το ’91
ΝΕΑ
Ayrton Senna: Τα 28 χρόνια από την Πρωτομαγιά του ’94 & η 6η στη Βραζιλία το ’91
ΝΕΑΟ Senna είναι η Φόρμουλα 1 -ακόμη και για πολλούς από όσους δεν παρακολουθούσαν συστηματικά το σπορ όταν εκείνος πρωταγωνιστούσε στα Γκραν Πρι. Ο Senna είναι πλέον μέρος της ουσίας του σπορ, του είναι και του «DNA» της F1, σχεδόν εξίσου με τους «θεμέλιους θρύλους», όπως π.χ. η Ferrari.
Κι αυτό διότι, από κάθε άποψη, συμπεριλαμβανομένων και των μελανών πτυχών της αγωνιστικής παρουσίας του, ο Senna ήταν μια προσωπικότητα μεγαλύτερη και πιο σημαντική από την ίδια τη Φόρμουλα 1. Ο θάνατός του πριν από 28 χρόνια, την Πρωτομαγιά του 1994 στην Ίμολα, απογείωσε την αίγλη, την αύρα του θρύλου αλλά και το μυστήριο γύρω από το ποιος πραγματικά ήταν αυτός ο, ασυνήθιστα για Βραζιλιάνο, μελαγχολικός, τελειοθήρας και εργασιομανής πιλότος.
WHAT CAR
Καθώς εκατομμύρια φίλοι της F1 έχουν μάθει να συγκρίνουν τις σπουδαίες επιδόσεις κάθε νεότερου οδηγού με εκείνες του Senna, μία ακόμη επέτειος δεν αλλάζει το, σχεδόν θεοποιημένο, status του. Όπως δεν έχει νόημα άλλη μία βιογράφηση -αγιογράφηση για την ακρίβεια- του Ayrton Senna da Silva. Ούτως ή άλλως, ο βίος και η πολιτεία του έχουν αναλυθεί και συζητηθεί αμέτρητες φορές και τίποτα καινούργιο δεν προκύπτει, είτε γύρω από τη ζωή είτε γύρω από το χαμό του. Κι έτσι απομένει στον καθέναν να χρησιμοποιεί την επέτειο για να ανακαλεί στιγμές από τη σταδιοδρομία του Senna, αυτές που επιβεβαίωναν ότι το παρωνύμιο «Magic» δεν ήταν τυχαίο. Το Ντόνινγκτον το ’93, το Μονακό το ’84 και το ’92, η Σουζούκα το ’89 και το ’90 είναι σίγουρα οι πιο δημοφιλείς. Αλλά αυτά που συνέβησαν στο Ιντερλάγκος του Σάο Πάολο, στο Γκραν Πρι Βραζιλίας το 1991 είναι μια ιστορία, μια ηρωική διήγηση που, όσες φορές και εάν επαναληφθεί, κανείς ποτέ δεν κουράζεται να την ακούει. Σαν ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά.
Από το 1984, όταν έτρεξε για πρώτη φορά ως οδηγός F1 μπροστά στους συμπατριώτες του έως το 1991 ο Senna δεν είχε κερδίσει ποτέ εντός έδρας. Πάντα συνέβαινε κάτι και αυτή η πολυπόθητη και ξεχωριστή νίκη τού ξέφευγε. Είχε κατακτήσει 2 παγκόσμια πρωταθλήματα, αλλά δεν είχε πανηγυρίσει μια νίκη μέσα στη Βραζιλία, κάτι που ο ίδιος πίστευε πως, όχι μόνο έχει ιδιαίτερη αξία, αλλά και ότι αποτελεί μια υποχρέωση που είχε προς τους συμπατριώτες του. Το 1991 το επιχειρούσε για 8η φορά. Μία ακόμη αποτυχία θα ήταν ένα υπερβολικά βαρύ χτύπημα για τον πρωταθλητή, γι’ αυτό τα πάντα έπρεπε να πάνε καλά, γι’ αυτό και ένιωθε μεγαλύτερο άγχος από ό,τι συνήθως.
Η ιστορία στη Βραζιλία ήταν εναντίον του και, όσο περισσότερο πιεζόταν από τον τύπο να προβεί σε κάποια πιο αποφασιστική δήλωση πριν από την κούρσα, ο Ayrton προσπαθούσε να κρατήσει χαμηλούς τόνους. Οι εξέδρες όμως δονούνταν στο ρυθμό του «olê, olê, olê-olá, Senna, Senna», με τους συμπατριώτες του να έχουν κατακλύσει τις εξέδρες του Ιντερλάγκος. Η λαοθάλασσα των Βραζιλιάνων που ήταν διατεθειμένοι να στερήσουν το φαγητό από τα παιδιά τους για να αγοράσουν το εισιτήριο για τη μεγάλη κούρσα ήταν βέβαιη ότι αυτή τη φορά η νίκη θα ερχόταν. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στο σιρκουί, ο Ayrton πνίγηκε σε μια θάλασσα από δημοσιογράφους και θαυμαστές, ήταν συνεχώς περικυκλωμένος από δεκάδες ανθρώπους που ήθελαν κάτι από αυτόν: Δηλώσεις, αυτόγραφα, την υπόσχεση για έναν θρίαμβο. Το Σάββατο ο Senna πήρε την πολ-ποζίσιον, εν είδει προκαταβολής για την επερχόμενη νίκη.
Την Κυριακή οι Βραζιλιάνοι πανηγύριζαν πριν καν δοθεί η εκκίνηση του αγώνα. Ο Senna ξεκίνησε και έμεινε πρώτος. Προς το τέλος της κούρσας, όμως, οι πιο ψύχραιμοι παρατήρησαν πως κάτι δεν πήγαινε καλά με το αυτοκίνητο του Ayrton και ο Nigel Mansell με τη Williams-Renault μείωνε και πάλι ταχύτατα τη διαφορά. Παρόλ’ αυτά, οι sennistas θα ανακουφίζονταν στον 59ο γύρο βλέποντας τη Williams να κάνει ένα τετ-α-κε και λίγο αργότερα τον Mansell να εγκαταλείπει, εξαιτίας βλάβης στο κιβώτιο ταχυτήτων.
Ο Senna μπορούσε πλέον να είναι ήσυχος -ή έτσι ήθελε να πιστεύει η εξέδρα. Ο αγώνας όμως δεν είχε τελειώσει για κανέναν ακόμη. Με 10 γύρους να απομένουν ως τον τερματισμό, το κιβώτιο ταχυτήτων της McLaren ήταν έτοιμο να σκορπίσει. «Είχε τρελαθεί τελείως. Η 5η ταχύτητα εξαφανιζόταν για λίγο και μετά επανερχόταν. Η 3η έμπαινε όποτε ήθελε, όπως και η 6η» θα εξηγούσε ο Senna αργότερα.
Η εναπομείνασα Williams του Patrese άρχισε να μειώνει επικίνδυνα γρήγορα τη διαφορά των 40” που είχε δημιουργηθεί μερικούς γύρους πριν. Ο Ιταλός ήταν αρκετά δευτερόλεπτα πιο γρήγορος από τον Senna και φαινόταν πλέον βέβαιο ότι θα τον προσπερνούσε, ίσως και στον τελευταίο γύρο. Ο Ayrton είχε μείνει πια μόνο με την 6η ταχύτητα, την πλέον ακατάλληλη για να γυρίζει χωρίς αλλαγή ολόκληρο το σιρκουί.
Στον 65ο από τους 71 γύρους, ο χρόνος του Senna ήταν 1’28″305, του Patrese 1’21″990 και η διαφορά τους μικρότερη των 20″. Μόνο ένα θαύμα θα μπορούσε να σώσει την νίκη του Ayrton, ο οποίος προσπαθούσε να υπολογίσει τη διαφορά από τον αντίπαλό του σε σχέση με το ρυθμό των δύο τους και τους γύρους που απέμεναν.
Στο μεταξύ είχε αρχίσει να ψιχαλίζει. Στον 69ο γύρο ο Patrese είχε πλέον οπτική επαφή με τον Senna και η διαφορά είχε μειωθεί στα 5,4 δευτερόλεπτα. «Υπέφερα από κράμπες και μυικούς σπασμούς στο πάνω μέρος του σώματός μου, κατά ένα μέρος επειδή οι ζώνες ασφαλείας ήταν λίγο πιο σφιχτές από ό,τι έπρεπε και από την άλλη λόγω της συναισθηματικής έντασης» είπε ο Ayrton για την κατάστασή του εκείνα τα βασανιστικά τελευταία λεπτά.
Στον προτελευταίο γύρο η βροχή έπεφτε πλέον καταρρακτωδώς. Τα αυτοκίνητα είχαν ελαστικά σλικ, εντελώς ακατάλληλα για την κίνηση μέσα στις μικρές λίμνες που είχαν αρχίσει να σχηματίζονται στο οδόστρωμα. Κι ο Senna ακόμη πάλευε να κρατήσει το αυτοκίνητο στην πίστα με 6η ταχύτητα. Κοίταζε τους καθρέφτες του με αγωνία, προσπαθώντας να δει πού ακριβώς βρισκόταν ο Patrese.
Περνώντας εμπρός από τα πιτ για τελευταία φορά έκανε έντονες χειρονομίες με το δεξί του χέρι δείχνοντας τον ουρανό. Ζητούσε από τους υπεύθυνους τη διακοπή του αγώνα. Ταυτόχρονα όμως είδε την πινακίδα από τα πιτ της McLaren που τον ενημέρωνε ότι βρισκόταν στον τελευταίο γύρο. Ο Patrese, αντιμετωπίζοντας και αυτός προβλήματα με το κιβώτιο και γνωρίζοντας πως το άλλο αυτοκίνητο της ομάδας εγκατέλειψε για παρόμοιους λόγους, δεν θέλησε να πιέσει άλλο, ιδιαίτερα μέσα στη βροχή που έκανε τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα.
Ο Senna, επιτέλους, δεν κινδύνευε από τον αντίπαλό του. Η McLaren έφτασε στο τέρμα, η καρό σημαία έπεσε στο πέρασμα του Ayrton. Ελάχιστοι από τους παριστάμενους μπορούσαν να καταλάβουν ότι το ασπροκόκκινο μονοθέσιο κατά τύχη συμπλήρωσε 71 γύρους. Ο κινητήρας της Honda έσβησε λίγα μέτρα μετά από τον τερματισμό. «Αφ’ ότου είδα την καρό σημαία, έχασα τελείως τον κινητήρα. Και τότε ο πόνος ήταν απίστευτος. Προσπάθησα να χαλαρώσω λίγο. Οι πόνοι ήταν τόσο φοβεροί στους ώμους και στα πλευρά μου, ώστε δεν ήξερα εάν έπρεπε να ουρλιάξω, να κλάψω ή να χαμογελάσω. Δεν ήξερα τι γινόταν. Το μόνο που ήθελα ήταν να ανέβω στο βάθρο» ήταν η εκ των υστέρων περιγραφή από τον ίδιο τον Senna.
Ο Ayrton έβγαλε για λίγο τη βραζιλιάνικη σημαία από το μονοθέσιό του και την ανέμισε, σταμάτησε όμως λίγο πιο κάτω από τη γραμμή του τερματισμού. Ένας κριτής προσπάθησε να ξεμπλέξει τη σημαία και να την επιστρέψει στα χέρια του Senna, εκείνος όμως του έγνεψε “δεν μπορώ‘ και ζήτησε από τους υπόλοιπους βοηθούς να τον σπρώξουν στην άκρη της πίστας. Ο κριτής έμεινε να ανεμίζει μόνος του τη πρασινοκίτρινη bandeira.
O Senna έμεινε στο μονοθέσιο, σχεδόν λιπόθυμος και ανήμπορος να κουνήσει τα μέλη του. Χρειάστηκε προσεκτική βοήθεια από τον Wilson Fittipaldi και καθοδήγηση από τον γιατρό Sid Watkins για να βγει από τη McLaren και να μεταφερθεί με ένα από τα αυτοκίνητα της οργάνωσης στα πιτ, προκειμένου να ανέβει στο βάθρο. Μόλις βγήκε από το αυτοκίνητο και βρέθηκε στο μποξ της McLaren-Honda, φώναξε τον πατέρα του «vem cá, pai! Vem cá!» Την ίδια απεγνωσμένη έκκληση επανέλαβε και ο Ron Dennis, ο ιδιοκτήτης της McLaren παρόλο που δεν μιλούσε πορτογαλικά. Ο Ayrton αναζήτησε με το κεφάλι του τον ώμο του Milton da Silva, ήθελε να αγκαλιαστούν, «δεν μπορώ να κουνηθώ» του είπε «δώσε μου ένα φιλί». Ο Milton χαμογελούσε αμήχανα καθώς ο γιός του κούρνιασε στο στήθος του. Τα χέρια του ήταν σαν παράλυτα, ιδιαίτερα το αριστερό, ήταν αδύνατο να εκτελέσει την παραμικρή κίνηση. Η απονομή του τροπαίου θα ήταν μία από τις πιο συγκλονιστικές, σχεδόν σπαρακτικές που έγιναν ποτέ στη Φόρμουλα 1.
Ένα από τα πιο συγκλονιστικά ντοκουμέντα, όχι μόνο του συγκεκριμένου αγώνα, αλλά από ολόκληρη την καταγεγραμμένη ιστορία της F1, είναι η ηχογράφηση της ενδοσυνεννόησης ανάμεσα στην ομάδα και το μονοθέσιο. Ο Ayrton μόλις τερματίζει ουρλιάζει, βγάζει μια παρατεταμένη κραυγή πόνου και θριάμβου, άναρθρη και τρομακτική, σχεδόν απόκοσμη. Η ψυχαναλυτική θεωρία της «πρωτογενούς κραυγής» προσπάθησε να δείξει ότι μια μέθοδος προσέγγισης και ενδεχομένως επίλυσης των ψυχικών προβλημάτων είναι η αναβίωση του τοκετού, της στιγμής που το βρέφος βλέπει το φως του κόσμου και ουρλιάζει εξαιτίας του σοκ που βιώνει. Ο αφόρητος πόνος, η αρχέγονη χαρά της νίκης, ίσως δεν συγκρίνονται με αυτό, η βραζιλιάνικη λύτρωση του Senna όμως το 1991 θα μπορούσε να είναι, κατά κάποιο τρόπο, μια στιγμή που ξαναγεννήθηκε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Senna: Μονοθέσιο-αφιέρωμα στον Ayrton
Berger: Senna και Hamilton οι καλύτεροι που έχω δει
Hamilton για Senna: «Αμφότεροι αντιμετωπίσαμε το σύστημα»
