Games
Διονύσης Σαββόπουλος: Λάτρης της αυτοκινητικής ελευθερίας
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
Η σχέση του Διονύση Σαββόπουλου με τους τροχούς δεν ήταν επιδερμική. Ήταν μια παλιά, προσωπική ιστορία ελευθερίας, ρυθμού και δρόμου, που περνά μέσα από τους στίχους του, την αυτοβιογραφική του αφήγηση και την ίδια του τη διαδρομή από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα.
Ο νεαρός φοιτητής που άφησε τη Νομική για να κυνηγήσει τη μουσική, βρέθηκε να «πιάνει» Αθήνα πάνω σε ένα φορτηγό. Η εικόνα του δρόμου, που έγινε σύμβολο ενηλικίωσης και κινητήρια μεταφορά στο έργο του, κορυφώθηκε δε στο πρώτο του LP, το «Φορτηγό» (1966), όπου το αστικό ταξίδι, οι καμιόνες, οι μακρινές αποβάθρες και οι μπουάτ γίνονται καμβάς για μια νέα γλώσσα στο ελληνικό τραγούδι. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σήμερα το «Φορτηγό» διαβάζεται ως ημερολόγιο διαδρομών, ένα άλμπουμ που έφερε στις 33 στροφές τους ήχους και τις εικόνες της κίνησης, εκεί όπου το όχημα δεν είναι απλώς μέσο αλλά αφήγηση.
Ο Σαββόπουλος ανήκε πάντα στις «λέσχες» της αυτοκίνησης και της μοτοσυκλέτας, όχι με την έννοια του συλλέκτη σπάνιων μοντέλων αλλά με τον τρόπο του ανθρώπου που βλέπει στο τιμόνι και στο γκάζι μια προέκταση του ρυθμού του.
Το αυτοκίνητο, η κίνηση, οι λεωφόροι της πρωτεύουσας και οι επαρχιακοί δρόμοι μπήκαν στα τραγούδια του ως πρόσωπα: συνάντησε τον ήλιο «αρχηγό» σε εξόδους που μύριζαν βενζίνη και νύχτα, ξετύλιξε χαρακτήρες που στήνονται και πέφτουν σαν μηχανάκια στα φανάρια, έβαλε στο μικρόφωνο το παλμό μιας πόλης που τρέχει. Στις μεταγενέστερες αφηγήσεις του, σε δημόσιες συζητήσεις, συνεντεύξεις και αυτοβιογραφικά αποσπάσματα, επιστρέφει συχνά στη δεκαετία όπου ο δρόμος και το αυτοκίνητο ήταν συνώνυμο με την ελευθερία αλλά και τους κινδύνους της, μια εποχή που γέννησε καινούριες ταχύτητες στη μουσική και στη ζωή.
Ως προς τα αυτοκίνητα που οδήγησε ή διατήρησε, οι δημόσιες καταγεγραμμένες αναφορές είναι φειδωλές, αλλά οι φίλοι του πάντα έλεγαν για τον λάτρη της αυτοκίνησης. Ο ίδιος δεν καλλιέργησε ποτέ το προφίλ του συλλέκτη και δεν έκανε επίδειξη μοντέλων ή τεχνικών προδιαγραφών. Ό,τι ξέρουμε με βεβαιότητα είναι ότι η εμπειρία του δρόμου, από την πρώτη μεταφορά του στην Αθήνα με φορτηγό μέχρι το μόνιμο φλερτ της πόλης με τις ρόδες, πέρασε στην τέχνη του και διαβάζεται σε κάθε «στροφή» δίσκου. Αυτός ο χαμηλόφωνος, αλλά σταθερός δεσμός με το αυτοκίνητο και τη μοτοσυκλέτα τον τοποθετεί στις άτυπες λέσχες των ανθρώπων που δεν οδηγούν μόνο για να φτάσουν, αλλά για να αφηγηθούν.
Αν επιχειρήσει κανείς να ιχνηλατήσει τη «μηχανολογική» του αισθητική, θα δει πως το όχημα λειτουργεί σαν σύμβολο κίνησης από το Α στο Β της ζωής: από τις μπουάτ της Πλάκας στις μεγάλες σκηνές, από την αθωότητα στις θύελλες της Μεταπολίτευσης και πίσω. Όπως ο ίδιος έχει περιγράψει το κλίμα εκείνων των χρόνων, η πόλη και οι ρυθμοί της έγιναν ο καθρέφτης της μουσικής του. Σε αυτό το πρίσμα, η αγάπη του για το αυτοκίνητο και τη μοτοσυκλέτα δεν είναι θέμα horsepower αλλά storytelling: ένα ντεπόζιτο γεμάτο εμπειρίες που τροφοδότησε μισό αιώνα δισκογραφίας.
Ο Σαββόπουλος δεν αγάπησε απλώς τα αυτοκίνητα και τις μοτοσυκλέτες. Αγάπησε ό,τι συμβόλιζαν. Την ελευθερία της διαδρομής, τη δύναμη της απόδρασης, τη μουσική του δρόμου που κυλάει κάτω από τους τροχούς.
Από το θρυλικό «Φορτηγό» μέχρι τις αφηγήσεις του για τις πρώτες του περιπλανήσεις, ο Σαββόπουλος αντιμετώπισε την κίνηση όχι ως μετακίνηση, αλλά ως εμπειρία ζωής. Για εκείνον, κάθε μοτέρ που ενεργοποιείται είναι μια καινούργια αρχή, κάθε στροφή του τιμονιού ένα νέο τραγούδι. Ο ρυθμός του κινητήρα, συναντά τον ρυθμό της ψυχής του δημιουργού, και η αυτοκίνηση γίνεται τρόπος ύπαρξης – το μόνιμο ταξίδι ενός ανθρώπου που δεν έμεινε ποτέ ακίνητος.
Αντίο Διονύση…
