Live Κίνηση
Περισσότερα
MIRROR

Αποκλειστικό: ο Giugiaro μιλά στο NewsAuto!

Ελλάδα 17:30
ΚΛΕΙΣΙΜΟ
ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Αποκλειστικό: ο Giugiaro μιλά στο NewsAuto!

MIRROR

Αποκλειστικό: ο Giugiaro μιλά στο NewsAuto!

MIRROR

Ο κορυφαίος σχεδιαστής του 20ού αιώνα έχει κρεμάσει το πενάκι του εδώ και τρεις μήνες. Λίγο πριν αποσυρθεί στο χωριό του στο Γκαρέσιο μας μίλησε εγκάρδια, όχι τόσο για το παρελθόν του όσο για το μέλλον του αυτοκινήτου. Απολαύστε τι μας είπε ένας από τους μεγάλους άντρες της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας.

Advertisement
Advertisement

ΤΟΥ ΑΚΗ ΤΕΜΠΕΡΙΔΗ (www.twitter.com/theworldoffroad)

Με τον Giorgetto Giugiaro είχα μιλήσει τουλάχιστον τρεις φορές την τελευταία δεκαετία και μάλιστα είχα συμμετάσχει ως απεσταλμένος του περιοδικού 4Τροχοί στα 35χρονα της εταιρείας του, ανάμεσα σε μία χούφτα δημοσιογράφους απ’ όλο τον κόσμο.

Η πιο πρόσφατη συζήτησή μας έγινε σε μία γκαλερί του Μιλάνο τη βραδιά της παρουσίασης του βιβλίου του στο οποίο είχαμε αναφερθεί εδώ και το οποίο φέρει τον τίτλο “Giugiaro, the roads of design”. Ήταν λίγες μέρες πριν παραιτηθεί ο GG από πρόεδρος της Italdesign, της εταιρείας που δημιούργησε ο ίδιος το 1967 και πούλησε στον όμιλο VW το 2010.

Advertisement
Advertisement

Τη βραδιά που του πήρα συνέντευξη κανένας δεν γνώριζε γι’ αυτή την εξέλιξη. Επίσημα, ο Giorgetto Giugiaro πούλησε και το τελευταίο μερίδιο (ένα 9%) της εταιρείας του στη VW για να ασχοληθεί με τα χόμπι του, δηλαδή τα ταξίδια, τη ζωγραφική και τις μοτοσυκλέτες trial. Ανεπίσημα, οι δικοί του άνθρωποι γνωρίζουν ότι ο Ιταλός σχεδιαστής – και μαζί του ο επίσης σχεδιαστής γιος του Fabrizio – αποσύρθηκε γιατί ένιωσε τη δημιουργικότητά του να στραγγαλίζεται από τον τρόπο λειτουργίας του γερμανικού ομίλου.

Τη θέση του Giugiaro κατέχει πλέον ο Walter da Silva, το άλλο παιδί – θαύμα του ιταλικού ντιζάιν, ο οποίος είναι και επικεφαλής του τμήματος σχεδιασμού της VW. Στη συνέντευξη που ακολουθεί θα διακρίνετε ότι ο ίδιος δε διστάζει να μιλήσει έξω από τα δόντια για τις τακτικές των μέχρι πρότινος συνεργατών του.

Advertisement

Κύριε Giugiaro, το μυαλό ενός designer γερνά όταν γερνάει ο ίδιος;
Όπως όλοι οι καλλιτέχνες, ζωγράφοι ή γλύπτες όταν γερνάς καταλαβαίνεις πόσα χρόνια κακώς σπατάλησες. Έχουμε πολλά παραδείγματα: η αποκαθήλωση του Μιχαήλ Αγγέλου, την οποία έφτιαξε λίγο πριν πεθάνει, είναι η απόδειξη του πόσα χρόνια έχασε ο καλλιτέχνης.

Προσωπικά έχασα χρόνια γιατί πρώτα έπρεπε να λύσω το οικονομικό μου πρόβλημα. Η πρόκληση του να είσαι ανταγωνιστικός και η χαρά της τέχνης δε σταματούν ποτέ. Μόνο μετά από χρόνια βλέπεις από μακριά τα πράγματα και την αθωότητα όσων έφτιαξες. Όσο μεγαλώνεις βλέπεις τις χαζομάρες που έχεις κάνει στο παρελθόν. Όταν τα έκανες βέβαια ήσουν στο επίπεδο των άλλων. Όταν βλέπεις τα πρότζεκτ σου από απόσταση μόνο τότε καταλαβαίνεις την αθωότητά τους.

Advertisement

Όταν γερνάς δεν χάνεται η χαρά της δημιουργίας όμως το μυαλό παραμένει συνδεδεμένο με άλλες συνήθειες και απόψεις που άπτονται της αισθητικής. Το αυτοκίνητο είναι ένα προϊόν που πρέπει κάποιος να το αγοράσει. Οι νέοι φτιάχνουν σχέδια που από αισθητικής άποψης πολλές φορές είναι αμφιλεγόμενα. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: όλοι μας φοράμε γραβάτες. Υπάρχουν φρικτές γραβάτες κι όμως τις αγοράζουν. Το αυτοκίνητο δεν απευθύνεται μόνο σε διανοούμενους. Εντάξει τα πιο ακριβά αυτοκίνητα είναι πιο εκλεπτυσμένα και απευθύνονται σε ανθρώπους που κάνουν επιλογές με γνώμονα την αισθητική.

Όμως όλα τα υπόλοιπα αυτοκίνητα απευθύνονται σε ανθρώπους που δεν έχουν την κατάλληλη προετοιμασία, κάνουν επιλογές χωρίς να το πολυσκέφτονται. Βλέπουν κάτι που είναι διαφορετικό και το αγοράζουν. Εκεί χρειάζεται μία αισθητική που να πυροδοτήσει τις πιο περίεργες επιθυμίες. Αυτή τη διάσταση τη βλέπεις και εκεί είναι φανερό ότι χρειάζεσαι τους νέους. Κι αυτό γιατί από μόνο σου δεν θα έφτιαχνες ένα ανάλογο σχέδιο επειδή ακριβώς έχεις διαφορετικά γούστα.

Advertisement

Το αυτοκίνητο το αγαπάτε όπως το αγαπούσατε πριν από 40 ή 50 χρόνια;
Εμένα μου αρέσει η δημιουργική πλευρά του αυτοκινήτου. Αν αφαιρέσεις τον εγωισμό του «να κάνω» και σκεφτείς άλλα σημαντικά πράγματα στη ζωή, τότε ίσως αφιερώσεις το χρόνο σου κάνοντας άλλα πράγματα, όπως κάποιος που για παράδειγμα γυρίζει τον κόσμο με το ποδήλατό του. Σίγουρα το αυτοκίνητο ως αντικείμενο δεν είναι πλέον τόσο γοητευτικό όσο όταν ήμουν νέος.

Προσωπικά ήθελα να φτιάχνω αυτοκίνητα για να μπαίνουν στην παραγωγή όχι για να μένουν απλά εκθέματα. Σήμερα ο σχεδιασμός αυτοκινήτου είναι πιο αποσπασματικός, ο καθένας κάνει τη δική του συγκεκριμένη δουλειά και οι σχεδιαστές αισθάνονται να πριονίζεται η δημιουργικότητά τους. Είναι ένα αντικείμενο που περικλείει σήμερα ποικίλες επιδεξιότητες.

Αν μου επιτρέπετε, προσωπική μου άποψη είναι ότι τα τελευταία χρόνια τα αυτοκίνητα διαφέρουν μόνο στις γραμμές τους και στο πώς αντανακλούν το φως αλλά δεν διαφέρουν μεταξύ τους σε βάθος. Ως αντικείμενο, το αυτοκίνητο πιστεύετε ότι έχει γεράσει; Μήπως έχει πεθάνει το ντιζάιν του αυτοκινήτου;
Το θέμα είναι ότι όλοι αντιγράφουν τους άλλους. Όταν ένα προϊόν μαζικής παραγωγής έχει επιτυχία αναπόφευκτα ο ανταγωνισμός κάνει κάτι ανάλογο. Έτσι κολλούν στις λεπτομέρειες. Όμως εμείς δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Όλοι έχουμε μία μύτη, δύο μάτια, μάγουλα και ένα στόμα. Τι είναι αυτό που μας κάνει να διαφέρουμε; Οι διαφορές μας είναι μιλιμετρικές και μαθηματικές. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν ξεχωρίζουν τον Bach από τον Beethoven ή από τον Puccini γιατί δεν έχουν την κουλτούρα. Εμείς όμως όταν κοιταζόμαστε στο πρόσωπο ξεχωρίζουμε τον έναν από τον άλλο διότι έχουμε μία κουλτούρα χιλιετηρίδων.

Εσείς λέτε ουσιαστικά ότι όλα τα αυτοκίνητα είναι ίδια. Τα αυτοκίνητα πρέπει να υπακούν σε συγκεκριμένα κόστη, νόρμες, κανονισμούς και μεταφορικές ανάγκες κι έτσι καταλήγουμε να αντιγράφουμε ο ένας τον άλλο διαρκώς.

Μα γιατί συμβαίνει αυτό;
Είναι οικονομικό το πρόβλημα. Γιατί εγώ που – τρόπος του λέγειν – διοικώ μία εταιρία, είδα το Citroen Cactus ότι είχε επιτυχία και λέω: «θέλω κάτι σαν κι αυτό». Όχι το ίδιο αλλά να έχει τη φυσιογνωμία του.

Επιπλέον, στη διαδικασία του σχεδιασμού εντάσσονται σταδιακά διάφοροι κανονισμοί -ασφάλειας κτλ. – οι οποίοι «ωριμάζουν» το προϊόν. Οπότε θα σταματήσει κι αυτή η σχεδιαστική φρενίτιδα. Κάποτε γεννήθηκε το πρώτο ψυγείο, το πλυντήριο πιάτων, το αυτοκίνητο. Ποιος νοιάζεται για το τελευταίο μοντέλο ψυγείου; Όμως το αυτοκίνητο θα διατηρήσει λίγο ακόμη τη γοητεία του κι αυτό γιατί ο άνθρωπος θέλει να επιδεικνύεται στην αρραβωνιαστικιά, στο φίλο ή στους συγγενείς του. Θέλει να τον δουν και να πουν: «α, πήρε αυτό το αυτοκίνητο, άρα έχει λεφτά».

Πηγαίνω για παράδειγμα στο χωριό μου με τη μηχανή και βλέπω το βοσκό που είχε ένα σαράβαλο Opel παλιά να κυκλοφορεί σε δρόμους αγροτικούς με ένα Audi A4. «Τι κάνεις εδώ με το Audi;», τον ρωτάω. «Α, δεν μπορώ να έχω δύο αυτοκίνητα αλλά μόνο αυτό. Όμως όταν την Κυριακή πηγαίνω στην πόλη με βλέπουν σα να είμαι ένας δικηγόρος, ένας επιχειρηματίας, όχι σαν βοσκό». Άρα η ματαιοδοξία συνεχίζει να κυριαρχεί στη μεταξύ μας επικοινωνία.

Όλοι μας, με το ντύσιμο – οι γυναίκες περισσότερο, οι άντρες λιγότερο – ή με το αυτοκίνητό μας, κάνουμε επίδειξη. Οπότε δύσκολα θα αλλάξει αυτό το σκεπτικό. Το αυτοκίνητο μπορεί να είναι βασική ανάγκη, παραμένει όμως και μέσο επίδειξης. Παίρνω δηλαδή μία Porsche Targa σκεπτόμενος ότι θα μπουν περισσότερα κορίτσια στο δεξί κάθισμα!

Υπήρξαν αυτοκίνητα, παλαιότερα ή και πιο πρόσφατα που έχετε ζηλέψει; Τα οποία θα θέλατε να είχατε σχεδιάσει εσείς;
Η Mercedes SLR ή η Jaguar E Type όταν πρωτοβγήκε. Αλλά είδα μία E Type τελευταία και είπα: «πόσο πάλιωσε αυτό το αυτοκίνητο»; Ο χρόνος τα σβήνει όλα, τα κάνει όλα να φαντάζουν παλιά. Δεν θα ήθελα να σας φτιάξω μία λίστα με τα αυτοκίνητα που θα ήθελα να είχα δημιουργήσει, είναι πολλά. Όμως τα τελευταία χρόνια μας έχουν πριονίσει τη δημιουργικότητα. Πρώτα ήταν έναν μηχανικός, ένας καροτσιέρης, μία μικρή ομάδα εξειδικευμένων ανθρώπων που έφτιαχναν ένα αυτοκίνητο από την αρχή μέχρι το τέλος. Μετά δημιουργήθηκαν τα σχεδιαστικά κέντρα στα οποία δεν εργάζονται τέτοιοι σπεσιαλίστες, όπως ήταν τότε ο Pininfarina ή ο Bertone.

Πέρα από το αυτοκίνητο, ποιο είναι το αντικείμενο που σας έχει εντυπωσιάσει ως design;
Κοιτάξτε, από θρησκευτικής άποψης είμαι σκεπτικιστής. Όταν είδα αυτό (βγάζει από την τσέπη του και μου δείχνει το iphone), είπα: αν οι άνθρωποι έχουν δημιουργήσει αυτό, τότε ο διάβολος υπάρχει! Μπορεί να κάνει τα πάντα αυτό το απλό πραγματάκι!

Υπάρχουν πολλά αντικείμενα που με εντυπωσιάζουν από λάμπες μέχρι έπιπλα, η αρχιτεκτονική η ίδια. Πήγα στη Σεούλ, στη Σαγκάη και στην Expo. Βλέπεις πράγματα εκπληκτικά σήμερα. Είναι προφανές ότι υπάρχουν τα μέσα και είναι ωραίο να βλέπεις ότι ο άνθρωπος εφευρίσκει ένα μέλλον όλο και πιο γοητευτικό. Μένει να δούμε την εικονική πραγματικότητα. Φανταστείτε τι πρόκειται να ζήσουμε στο μέλλον, ένα παζάρι συναισθημάτων. Απίστευτα πράγματα, τόσο δημιουργικά που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε χρόνια πριν. Τι άλλο θα γεννήσει η σκέψη μας στο μέλλον;

Πώς βλέπετε την πρόθεση της Apple να φτιάξει δικό της αυτοκίνητο;
Είναι ωραίο το να υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων που έχει φτιάξει αυτά τα πράγματα και τώρα να σκέφτονται αυτό το μέσο, το αυτοκίνητο. Έχουν όλες τις δυνατότητες, μπορούν να έχουν τους μηχανικούς που θα τους χαρίσουν την τεχνογνωσία που δεν έχουν σήμερα. Είμαι σίγουρος ότι θα προκύψει κάτι καινούριο που θα πυροδοτήσει τον ανταγωνισμό. Ποιος ξέρει τι ερέθισμα θα μας δώσουν για αυτόν τον τρόπο ζωής (του αυτοκινήτου);

Παραμένετε φουτουριστής λοιπόν;
Εγώ είμαι υπέρ της συνεχούς εξέλιξης, το μυαλό δεν σταματά ποτέ. Ακόμη κι αν πρόκειται για το φαγητό, ο άνθρωπος πρέπει να χάσει τις συνήθειές του για να εξελιχθεί. Όταν έφαγα γιαπωνέζικο την πρώτη φορά έμεινα άναυδος. Γιατί; Έφταιγε η συνήθεια και όλοι μας δεν θέλουμε να εγκαταλείψουμε τις συνήθειές μας. Εγώ πιστεύω ότι ο άνθρωπος πρέπει να χάνει τις συνήθειές του, να απελευθερώνεται από αυτές.

Σαφώς δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα, τον τρόπο να τρώνε διαφορετικά. Σήμερα όμως έχουμε μάθει να τρώμε γιαπωνέζικο κι αυτό γιατί αλλάζουμε τις συνήθειές μας.

Κάποιος είπε ότι η Ιαπωνία μοιάζει πολύ με την Ιταλία γεωγραφικά και χωροταξικά αλλά και στο πόσο είναι προσκολλημένη στην παράδοση και την κουλτούρα της. Συμφωνείτε με αυτό;
Στην πραγματικότητα η έννοια της ποιότητας γεννήθηκε στην Ιαπωνία. Επειδή ο χώρος είναι περιορισμένος στη χώρα τους, έχουν πολλά μικρά, διάσπαρτα εργοστάσια που φτιάχνουν πολυάριθμα μικρά εξαρτήματα. Κι επειδή τα αυτοκίνητά τους – ακόμη και της μεγάλης Toyota – απαρτίζονται από πολλά μικρά εξαρτήματα, πρέπει να είναι ακριβέστατοι στην κατασκευή.

Στην Ιταλία ή στη Γερμανία φτιάχνουν μεγάλα εξαρτήματα σε μεγάλα εργοστάσια και τελικά καλούνται να συναρμολογήσουν λιγότερα εξαρτήματα. Η ποιότητα λοιπόν γεννήθηκε στην Ιαπωνία, στα μικρά και μεσαία αυτοκίνητα λόγω της συνήθειάς τους να συναρμολογούν με απόλυτη ακρίβεια. Σε αντίθεση με τους Αμερικανούς των οποίων τα αυτοκίνητα είναι κατά παράδοση κακοφτιαγμένα – αν και έχουν βελτιωθεί τελευταία. Πρέπει λοιπόν να μελετήσεις τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες κάθε λαού για να καταλάβεις αυτά τα πράγματα.

Και για τους Γερμανούς, με τους οποίους δουλεύατε τα τελευταία χρόνια;
Οι Γερμανοί έχασαν τον πόλεμο και θέλουν να κερδίσουν έναν άλλο πόλεμο – τον οικονομικό. Αυτοί είναι οργανωμένοι σαν στρατιώτες, πειθαρχημένοι – ο αρχηγός δίνει εντολές και οι άλλοι ακολουθούν. Αλλά είναι λάθος όλο αυτό. Έχουν πάντα ένα πρόγραμμα το οποίο πρέπει να ολοκληρώσουν πριν ξεκινήσουν κάτι άλλο και μετά το αναλύουν. Δεν διακόπτουν με τίποτα αυτό που κάνουν κι ας είναι λάθος. Ενώ ο Ιταλός θα πει «άσε το να πάει».

Κι όμως πώς μπορούν και φτιάχνουν όμορφα αυτοκίνητα;
Βεβαίως μπορούν γιατί βασίζονται σε δημιουργικούς ανθρώπους, Γερμανούς ή ξένους. Αλλά για να καταλήξουν στην επιφάνεια ενός αμαξώματος το κοιτούν από εδώ το κοιτούν από εκεί, δεν το βλέπουν έτσι απλά και λένε «είναι ΟΚ». Εγώ όταν σχεδίαζα για τη Fiat, μέσα σε μια ώρα είχαμε αποφασίσει αν θα προχωρούσε ένα μοντέλο. Με τους Γερμανούς; Πρέπει να τα κάνεις όλα στην εν-τέ-λει-α!