Το εκκωφαντικό φάουλ του Υπουργείου Μεταφορών: Χρηματοδότηση ή κατάρρευση της εμπιστοσύνης;
Mobility
Η ενεργειακή μετάβαση, όσο αναγκαία κι αν είναι, δεν μπορεί να στηριχθεί στην ανασφάλεια και την προχειρότητα.
Το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» υπήρξε -κατά διαστήματα- μια από τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες που ενέπνευσε εμπιστοσύνη και ενθάρρυνε πραγματικά τη στροφή στην ηλεκτροκίνηση. Μέχρι που, το ίδιο το Υπουργείο, κατάφερε να διαψεύσει αυτούς ακριβώς που το στήριξαν πρώτοι: τους πολίτες που εμπιστεύτηκαν το κράτος και επένδυσαν σε ένα ηλεκτρικό μέλλον.
Το Υπουργείο Μεταφορών, που διαχειρίζεται το πρόγραμμα, έδωσε παράταση στον τρίτο κύκλο έως το τέλος του 2025. Κατάφερε μάλιστα να εξασφαλίσει νέα χρηματοδότηση -έστω μειωμένη- και να ανοίξει εκ νέου την πλατφόρμα για αιτήσεις. Αυτό, υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν θετικό. Όμως, ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίστηκε την περίοδο από τον Νοέμβριο – Δεκέμβριο του 2024 μέχρι και σήμερα, συνιστά θεσμικό ολίσθημα που δεν μπορεί να παραβλεφθεί.
Χιλιάδες πολίτες και επιχειρήσεις που είχαν προχωρήσει στην αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου με βάση τη δημόσια υπόσχεση και την ελπίδα της επιδότησης, βρέθηκαν ξαφνικά εκτός παιχνιδιού. Οι αιτήσεις τους, ενώ είχαν κατατεθεί ή βρίσκονταν σε διαδικασία ολοκλήρωσης, ακυρώθηκαν σιωπηρά, χωρίς καμία επίσημη ενημέρωση, χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση και κυρίως ενώ η πλατφόρμα βρισκόταν σε λειτουργία, δεχόταν δλδ τις αιτήσεις με τη διαφορά ότι δε άφηνε να κάνεις την οριστική κατάθεση της αιτήσεως.

Η ουσία του προβλήματος δεν είναι μόνο τεχνική ή διαδικαστική. Είναι βαθιά πολιτική και θεσμική. Όταν το ίδιο το κράτος δείχνει ότι οι διαδικασίες που θεσπίζει μπορεί να ανατραπούν εκ των υστέρων, χωρίς καμία ευθύνη από την πλευρά του πολίτη, τότε αυτό που υπονομεύεται δεν είναι απλώς ένα πρόγραμμα. Υπονομεύεται η πίστη στη συνέχεια του κράτους.
Αν υπήρχε πρόβλημα χρηματοδότησης, το Υπουργείο όφειλε να παγώσει την υποβολή νέων αιτήσεων εγκαίρως. Να κλείσει την πλατφόρμα και όχι να αφήσει το σύστημα ανοικτό και τον κόσμο να πιστεύει -εύλογα- πως η αίτησή του θα ολοκληρωθεί, μόλις βρεθούν τα χρήματα. Αν οι πόροι είχαν εξαντληθεί, θα έπρεπε να υπάρχει σήμανση, διακοπή, επίσημη ανακοίνωση. Όχι σιωπηρή κατάργηση εν λειτουργία, που οδήγησε χιλιάδες συμπολίτες μας να επενδύσουν προσωπικά ή επιχειρηματικά κεφάλαια με την προσδοκία μιας ενίσχυσης που τελικά δεν ήρθε ποτέ.
Και τώρα, τι; Οι αιτήσεις αυτές θεωρούνται απλώς «ατυχείς»; Οι άνθρωποι που προχώρησαν σε αγορά είναι οι χαμένοι της υπόθεσης, επειδή εμπιστεύτηκαν; Είναι αυτή η ανταμοιβή της εμπιστοσύνης;

Η κυβέρνηση -και ειδικότερα το αρμόδιο Υπουργείο- οφείλει να επανορθώσει. Όχι με γενικόλογες δηλώσεις ή νέες «παρατάσεις» με μειωμένες επιδοτήσεις. Οφείλει να αναγνωρίσει τις αιτήσεις εκείνων που κατέθεσαν τα δικαιολογητικά τους όταν το σύστημα ήταν ανοιχτό και εν λειτουργία. Αυτών που αγόρασαν ηλεκτρικά οχήματα με απόδειξη, παραστατικά και όλα τα προβλεπόμενα. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι πια η γραφειοκρατία ή η έλλειψη πόρων. Είναι η απουσία αξιοπιστίας.
Αν το κράτος δείχνει ότι δεν μπορεί να τηρήσει τα αυτονόητα, τότε ποιος πολίτης θα θελήσει να μπει στον κόπο να επενδύσει στο επόμενο πρόγραμμα; Ποιος θα αγοράσει ηλεκτρικό αυτοκίνητο, όταν ξέρει ότι μπορεί στο τέλος να μείνει χωρίς επιδότηση, παρά το γεγονός ότι είχε ακολουθήσει κατά γράμμα τους κανόνες; Ποιος θα εμπιστευτεί μια πολιτεία που δείχνει ότι, ακόμη κι όταν κάτι είναι «ενεργό», μπορεί να μην ισχύει;
Δεν μπορεί η Ελλάδα του 2025 να συνεχίζει να συμπεριφέρεται σαν κράτος-τυχερό παιχνίδι. Η πολιτεία δεν παίζει ζάρια με τα χρήματα των πολιτών. Και η ηλεκτροκίνηση δεν μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε σαθρά θεμέλια ασυνέπειας.
Αν δεν θέλουμε η μετάβαση σε μια πράσινη κινητικότητα να παραμείνει απλώς ένα ωραίο σύνθημα, πρέπει να τη χτίσουμε πάνω στην εμπιστοσύνη. Και η εμπιστοσύνη, χάνεται πολύ εύκολα. Και δύσκολα ξαναχτίζεται.
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
Αφιέρωμα: Νέοι κατασκευαστές, νέα δεδομένα στην ελληνική αγορά
Κινούμαι Ηλεκτρικά 3: Μεγαλώνει και πληρώνει
Παγκόσμιος χάρτης πωλήσεων: Ηλεκτρικό στην Αλβανία, υβριδικό στην Ελλάδα