Games
Μπορεί η Αστυνομία να μπλοκάρει την απόλυτη πλατφόρμα ενημέρωσης για αλκοτέστ;
Mobility
Το πρόσφατο κλείσιμο ομάδας στο Viber, μέσω της οποίας οι οδηγοί ενημερώνονταν σε πραγματικό χρόνο για μπλόκα και ελέγχους της Τροχαίας, καθώς και οι συλλήψεις που ακολούθησαν, ανέδειξαν με ένταση το δίλημμα ανάμεσα στην ελευθερία της πληροφόρησης και στην ανάγκη επιβολής των κανόνων.
Πλατφόρμες επικοινωνίας που μέχρι χθες λειτουργούσαν ως απλά μέσα ανταλλαγής πληροφοριών, βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο μιας ευρύτερης συζήτησης για τα όρια της τεχνολογίας και τον ρόλο της Πολιτείας στην εποχή της ψηφιακής διασύνδεσης.
WHAT CAR
Το Waze λοιπόν είναι μια εφαρμογή πλοήγησης που ανήκει στη Google και βασίζεται στη συμμετοχή των ίδιων των χρηστών της. Σε πραγματικό χρόνο, οι οδηγοί μοιράζονται πληροφορίες για την κυκλοφορία, τα ατυχήματα, τα έργα στους δρόμους αλλά και για αστυνομικούς ελέγχους ή μπλόκα, δημιουργώντας έναν ζωντανό χάρτη που αλλάζει διαρκώς. Η δύναμή του βρίσκεται στην κοινότητα με εκατομμύρια οδηγοί παγκοσμίως ενημερώνουν και «προστατεύουν» ο ένας τον άλλο.
To viber το καθάρισε ελυκολα η Ελληνική Αστυνομία. Το παγκόσμιο Waze που ουσιαστικά προσφέρει τις ίδιες δυνατότητες, μπορεί;
Σε απλά ελληνικά: γενικό «μπλοκάρισμα» του Waze στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά δύσκολο νομικά. Θα προσέκρουε στον ευρωπαϊκό κανόνα ανοιχτού διαδικτύου (net neutrality), που ισχύει και στην Ελλάδα, και επιτρέπει περιορισμούς στην πρόσβαση μόνο αν προβλέπονται από τον νόμο, είναι αναγκαίοι και αναλογικοί (ασφάλεια δικτύου, δικαστικές/διοικητικές εντολές κ.λπ.). Αυτό αποτυπώνεται ρητά στον Κανονισμό (ΕΕ) 2015/2120 και στις αποφάσεις/κανονισμούς της ΕΕΤΤ για το «Ανοικτό Διαδίκτυο».
Τι ισχύει σήμερα στην Ελλάδα για “ειδοποιήσεις ελέγχων”; Ο ΚΟΚ απαγορεύει ρητά συσκευές/παρεμβολείς (jammers, ραντάρ κ.λπ.). Για εφαρμογές πλοήγησης με crowdsourcing προειδοποιήσεων δεν υπάρχει ρητή διάταξη που να τις απαγορεύει συνολικά· άρα, πρακτικά ζούμε σε «γκρι ζώνη» ως προς τις live αναφορές ελέγχων. Το “σίγουρο” είναι ότι συσκευές ανίχνευσης/παρεμβολής ραντάρ απαγορεύονται και τιμωρούνται βαριά.
Θα μπορούσε να γίνει «μερικό» μπλοκάρισμα τύπου “όχι ειδοποιήσεις για μπλόκα/αλκοτέστ”; Σε επίπεδο ΕΕ/κρατών-μελών υπάρχουν παραδείγματα μόνο με στοχευμένα, χρονικά περιορισμένα μέτρα και ειδικό νόμο. Η Γαλλία από το 2022 απαγορεύει στις εφαρμογές να εμφανίζουν προειδοποιήσεις αστυνομικών ελέγχων σε συγκεκριμένες ζώνες και για συγκεκριμένο χρόνο (π.χ. επιχειρήσεις για αλκοόλ/ναρκωτικά/τρομοκρατία). Δεν «έκλεισε» το Waze, απλώς επιβάλλει geofenced/χρονικά φίλτρα στις ειδοποιήσεις. Για κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα θα χρειαζόταν σαφές νομοθετικό πλαίσιο, αιτιολόγηση αναγκαιότητας και αναλογικότητας και πιθανότατα εμπλοκή παρόχων/ΕΕΤΤ.
Τι γίνεται αλλού στην Ευρώπη; Η Γερμανία δεν μπλοκάρει την εφαρμογή, αλλά απαγορεύει ρητά τη ΧΡΗΣΗ «blitzer-apps» από τον οδηγό κατά την οδήγηση. Τα δικαστήρια έχουν κρίνει ότι είναι παράνομο ακόμη κι αν λειτουργεί στο κινητό του συνοδηγού, εφόσον ο οδηγός ωφελείται από την προειδοποίηση. Δηλαδή, η απαγόρευση είναι στο επίπεδο χρήσης/συμπεριφοράς, όχι στο επίπεδο εφαρμογής/πρόσβασης στο διαδίκτυο.
Άρα, μπορεί η ελληνική κυβέρνηση/Τροχαία να μπλοκάρουν το Waze; Με το ισχύον ευρωπαϊκό πλαίσιο, ένα οριζόντιο μπλοκάρισμα εφαρμογής θα ήταν εξαιρετικά δυσεφάρμοστο και νομικά ευάλωτο. Η Ελλάδα έχει δείξει ότι μπλοκάρει πρόσβαση μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις με συγκεκριμένες νομικές βάσεις (π.χ. πειρατικά streams κατόπιν αποφάσεων της Επιτροπής για την Παράκαμψη Πνευματικών Δικαιωμάτων/ΕΔΠΠΙ ή δικαστηρίων), όχι σε mainstream εφαρμογές πλοήγησης. Για να «κρυφτούν» οι ειδοποιήσεις μπλόκων τύπου Γαλλίας θα χρειαζόταν ειδικός νόμος με στοχευμένη, αναλογική, χρονικά περιορισμένη ρύθμιση.
Τι γίνεται με «μπλοκάρισμα» ομάδων σε πλατφόρμες (π.χ. Viber); Αυτό είναι θέμα όρων χρήσης/πολιτικών της πλατφόρμας. Η πλατφόρμα μπορεί να περιορίσει ομάδες ή λειτουργίες αν κρίνει παραβίαση όρων, χωρίς να απαιτείται κρατική εντολή. Άλλο πράγμα όμως το private moderation και άλλο ένα κρατικό, γενικευμένο τεχνικό μπλοκάρισμα εφαρμογής σε εθνικό επίπεδο, που προσκρούει στο ευρωπαϊκό δίκαιο ανοιχτού διαδικτύου.
Συμπέρασμα για Ελλάδα σήμερα:
Η Τροχαία/κυβέρνηση δύσκολα μπορούν νομικά να «κατεβάσουν» ή να φράξουν το Waze. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο net neutrality και η πρακτική στην Ελλάδα δείχνουν ότι τέτοιες απαγορεύσεις δεν περνούν, εκτός αν θεσπιστεί ειδικός, στενά στοχευμένος νόμος τύπου Γαλλίας.
Οι συσκευές ανίχνευσης/παρεμβολής ραντάρ είναι ξεκάθαρα παράνομες. Οι εφαρμογές με crowdsourced ειδοποιήσεις δεν απαγορεύονται ρητά, αλλά αν ποτέ ψηφιστεί γαλλικού τύπου ρύθμιση θα περιορίζονται οι ειδοποιήσεις σε συγκεκριμένους χώρους/χρόνους.
