Games
Ανάλυση όσων έγιναν στο ατύχημα Bianchi
FORMULA 1
Ανάλυση όσων έγιναν στο ατύχημα Bianchi
FORMULA 1Με τις ομάδες και τους οδηγούς να βρίσκονται ήδη επί ρωσικού εδάφους για το Grand Prix Ρωσίας, θα επιχειρήσουμε να ρίξουμε φως σε όσα αφορούν στο ατύχημα του Jules Bianchi στην Ιαπωνία.
ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ (twitter.com/SeitanF1)
WHAT CAR
Πρώτη μας σκέψη είναι φυσικά να μπορέσει ο 25χρονος να κερδίσει τη μάχη και να αναρρώσει από την διάχυτη αξονική βλάβη την οποία υπέστη. Πως φτάσαμε όμως ως εκεί; Αυτό είναι το βασικό μας ερώτημα ενώ στην πορεία θα προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε και κάθε άλλη γκρίζα ζώνη.
Με τον τυφώνα Phanfone να απειλεί το νησί Honshu και τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για… «επίθεσή» του την ημέρα του αγώνα, υπήρξαν δύο εναλλακτικά σενάρια σχετικά με τη διεξαγωγή του. Το πρώτο ήθελε το FP3 να αντικαθίσταται από τις κατατακτήριες και στην ώρα αυτών, το Σάββατο, να γίνει ο αγώνας. Ο promoter του αγώνα (η πίστα ανήκει στη Monilityland Corporation που είναι θυγατρική της Honda) αρνήθηκε κατηγορηματικά αφού θα έπρεπε να αποζημιώσει του θεατές για τη μία ημέρα χαμένης δράσης. Με μισό δις ανθρώπους να βλέπουν τους αγώνες τηλεοπτικά, σίγουρα ούτε ο Bernie Ecclestone θα υπερασπιζόταν σθεναρά το σενάριο αυτό.
Η δεύτερη επιλογή ήταν να έχουμε εκκίνηση δύο ώρες νωρίτερα ώστε να εξασφαλιστεί πως στα τελικά στάδια του αγώνα θα υπήρχαν τα απαιτούμενα επίπεδα ορατότητας. Οι διοργανωτές φέρονται να απέρριψαν δύο σχετικές προσπάθειες της FIA, τη στιγμή που ακόμα και αυτό το δίωρο, σίγουρα θα προκαλούσε προβλήματα στα προγράμματα των τηλεοπτικών σταθμών που προβάλλουν τη Formula 1 ανά τον κόσμο. Μείναμε λοιπόν στην ώρα εκκίνησης: 3 μ.μ. τοπική.
Είχαμε ορθώς εκκίνηση πίσω από το αυτοκίνητο ασφαλείας; Φυσικά, αφού οι συνθήκες ήταν εξαιρετικά δύσκολες. Έπρεπε να υπάρξει η διακοπή μετά από δύο γύρους; Για πολλούς όχι, αφού ο καλύτερος τρόπος να αρχίσει να «στεγνώνει» μία πίστα από το νερό όταν έχει σταματήσει να βρέχει, είναι να υπάρχει δράση. Έστω και σε οριοθετημένο ρυθμό. Τελικά υπήρξε διακοπή και όταν αποφασίστηκε να δοκιμάσουν ξανά, τα μονοθέσια πέρασαν άλλους επτά γύρους πίσω από τον Bernd Maylander. Αριθμός -ειδικά αν λάβουμε υπόψη την πλειοψηφία των team radio- μάλλον υπερβολικός.
Από τον 10ο γύρο που άρχισε η πραγματική δράση, μέχρι τον 40ο, τα πράγματα εξελίσσονταν χωρίς προβλήματα. Κάπου εκεί ήταν και το όριο σχετικά με την πλήρη βαθμολόγηση, που θα εξασφαλιζόταν μόνο με τη διεξαγωγή του 75% του αγώνα. Παρότι υπήρχαν ακόμα 14 γύροι και με τη βροχή να έρχεται και μάλιστα να δυναμώνει, η ορατότητα των οδηγών είχε αρχίσει να περιορίζεται επικίνδυνα.
Χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του Adrian Sutil: «Τα πράγματα άρχισαν να χειροτερεύουν. Τα ελαστικά έφθαναν και προς το τέλος της ζωής τους, η αντίστασή τους λοιπόν στο φαινόμενο της υδρολίσθησης ήταν περιορισμένη. Παράλληλα, το πρόβλημα όταν περιορίζεται η ορατότητα, είναι πως όλες οι φωτεινές ενδείξεις στο τιμόνι σε ενοχλούν. Έχουμε περιορισμένο οπτικό πεδίο μέσα από την προσωπίδα του κράνους και αυτές οι συνθήκες, σε συνδυασμό με το σπρέι από τα προπορευόμενα μονοθέσια, είχαν ως αποτέλεσμα να μη μπορείς να δεις πολλά». Άρα εδώ έχουμε το πρώτο φάουλ στον τομέα της ασφάλειας. Σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες, είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει επικίνδυνα.
Ο Sutil λοιπόν χάνει τον έλεγχο, καταλήγει στον προστατευτικό τοίχο και οι κριτές σπεύδουν με τη βοήθεια φορτωτικού μηχανήματος να απομακρύνουν τη Sauber. Κάπου εδώ αρχίζει η σύγχυση με τις σημαίες και τις κινήσεις των κριτών. Ας τα δούμε όλα αυτά αναλυτικά.
Τον περασμένο Απρίλιο άλλαξαν οι κανονισμοί σχετικά με τον διαχωρισμό της πίστας. Τα τρία μέρη (που αποτελούσαν και τα χρονομετρημένα) όριζαν τις ζώνες που ίσχυε κάθε σημαία. Όμως πλέον, κάθε πίστα χωρίζεται σε 20 μέρη και σε περίπτωση ατυχήματος, εκεί που θα διαδραματίζεται αυτό (αλλά και στο προηγούμενο), έχουμε καθεστώς κίτρινης σημαίας.
Όπως μπορείτε να δείτε στο σχεδιάγραμμα της πίστας που επικεντρώνεται στο επίμαχο σημείο, στο σημείο του ατυχήματος έχουμε τον πύργο κριτών #12 (M12=Marshall post 12). Εκεί ακριβώς ολοκληρωνόταν και ένας εκ των 20 τομέων. Με τη Sauber να ακινητοποιείται μετά από αυτό, ισχύει καθεστώς διπλής κίτρινης σημαίας.
Τι υποδηλώνει όμως κάθε σημαία; Η κίτρινη σημαία προειδοποιεί για κίνδυνο, υποχρεώνοντας τους οδηγούς να κόψουν ταχύτητα κατά δύο δέκατα του δευτερολέπτου ανά χρονομετρημένο τομέα της πίστας (σ.σ. άρα 0.6sec ανά γύρο). Η διπλή κίτρινη που είχαμε στη συγκεκριμένη περίπτωση, προειδοποιεί τους οδηγούς να μειώσουν ταχύτητα κατά μόλις μισό δευτερόλεπτο ανά τομέα αλλά και να είναι προετοιμασμένοι να σταματήσουν αν αυτό τους ζητηθεί. Η παραπάνω τάξη μεγέθους, μάλλον στέλνει στα σκουπίδια την υπόθεση πως «ο Bianchi πήγαινε πιο γρήγορα απ’ ότι έπρεπε». Τουλάχιστον όχι με δική του υπαιτιότητα. Πήγαινε με την ταχύτητα που προβλέπουν οι κανονισμοί. Που είναι μεγαλύτερη απ’ ότι θα έπρεπε.
Τέλος, η πράσινη σημαία σημαίνει πως όλα είναι καλά και επιτρέπει στους οδηγούς να κινηθούν ξανά στο όριο από το σημείο που ανεμίζει και μετά. Συγκεκριμένα, η παράγραφος στ’ του άρθρου 2.4.5.1 των συμπληρωματικών αγωνιστικών κανονισμών λέει πως «…η πράσινη σημαία πρέπει να χρησιμοποιείται στο σημείο κριτών που βρίσκεται αμέσως μετά το συμβάν που έχει προκαλέσει τις κίτρινες σημαίες». Κομβικές στην υπόθεσή μας οι λέξεις «αμέσως μετά».
Σε κάθε πύργο υπάρχουν δύο κριτές. Ο παρατηρητής που είναι και επικεφαλής και ο βοηθός του, που με τη σειρά τους, έχουν γύρω από τον πύργο ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα κριτών. Ο ένας εκ των δύο πρώτων είναι που καλείται να έχει επικοινωνία με το κέντρο ελέγχου του αγώνα ενώ ένας εκ των δύο πρέπει υποχρεωτικά να είναι ικανός να δώσει βασική διασωστική βοήθεια σε περίπτωση που αυτό κριθεί απαραίτητο.
Στο ερασιτεχνικό video του ατυχήματος του Bianchi βλέπουμε το βαρύ όχημα να σηκώνει τη Sauber, έναν κριτή να… κρατάει τα μπόσικα και άλλους δύο σε κοντινή απόσταση. Το φορτωτικό κάνει όπισθεν με αργούς ρυθμούς ώστε να βγει από την έξοδο διαφυγής που χρησιμοποίησε για να μπει στο πλάι της πίστας. Με το που το βαρύ όχημα φτάνει στη νοητή ευθεία από τον πύργο, ο κριτής αφήνει τις κίτρινες σημαίες και πλέον κυματίζει την πράσινη. Εδώ ακολουθεί κατά γράμμα όσα λένε οι κανονισμοί. Αφού το εμπόδιο πέρασε από το σημείο ευθύνης, από τον πύργο του και μετά ισχύει καθεστώς πράσινης σημαίας που επιτρέπει φουλ ρυθμό. «Ήταν λάθος του κριτή», δήλωσε ο Alain Prost αλλά η αλήθεια δεν είναι αυτή. Το λάθος είναι του συστήματος το οποίο, ως κλασικός Ιάπωνας, ακολουθεί κατά γράμμα και με κλειστά μάτια.
Δύο ενστάσεις όμως. Το άρθρο 2.5 των συμπληρωματικών αγωνιστικών κανονισμών, λέει ξεκάθαρα πως είναι καθήκον του επικεφαλής κριτή σε κάθε πόστο, να κάνει κάθε τι απαραίτητο για να εξασφαλίσει την ασφάλεια του προσωπικού του. Αυτό δεν συμβαίνει εδώ. Επί τουλάχιστον 12 δευτερόλεπτα (μπορεί να είναι μέχρι και 19 καθώς επί 7 δευτερόλεπτα στο video δεν φαίνονται οι σημαίες) ο κριτής θέτει σε κίνδυνο τους συνεργάτες του στο έδαφος αφού «ακροβατούν» ανάμεσα σε δύο τομείς της πίστας, εκτεθειμένοι σε μονοθέσια που κινούνται με 200 χιλιόμετρα την ώρα, με περιορισμένη ορατότητα και μία πίστα γεμάτη ρυάκια.
Αν και θεωρώ πως αυτό δεν είχε καμία επιρροή στο ατύχημα του Bianchi, δεν παύει να μην είναι εγκληματικό. Δεν γίνεται ένα μέτρο, μία νοητή γραμμή, να χωρίζει μία ζώνη εξαιρετικού κινδύνου από μία ασφαλή. Αφού τα 3 μέρη έγιναν 20, το φτωχό μου το μυαλό λέει πως σε ένα τέτοιο συμβάν, θα έπρεπε να έχουμε κίτρινες σημαίες στο τμήμα που συμβαίνει, στο τμήμα που έπεται (ακριβώς για αυτό το… ένα μέτρο) και φυσικά στα δύο που προηγούνται. Το λέω ξανά, αυτό δεν έπαιξε κανένα ρόλο στο ατύχημα του Bianchi αλλά για ελάχιστα μέτρα, θα μπορούσε η ανεξέλεγκτη Marussia να είχε θερίσει τους κριτές. Άλλωστε φαίνεται στο video πως από τη στιγμή που συνειδητοποιούν την επικείμενη καταστροφή μέχρι το μπαμ, περνούν μόλις δύο δευτερόλεπτα. Δεν θα προλάβαιναν να κάνουν απολύτως τίποτα. Αν η Marussia κινούνταν τρία μέτρα πιο μετά στην πίστα, ήταν καταδικασμένοι.
Πριν από 20 ακριβώς χρόνια (που ήταν και η τελευταία σεζόν που είχαμε δυστυχήματα στην F1 με την απώλεια των Roland Ratzenberger και Ayrton Senna), επίσης στη Σουζούκα, υπό βροχή και μάλιστα στην ίδια στροφή, ο Martin Brundle (τότε έτρεχε με τη McLaren-Peugeot) είχε σπάσει το πόδι ενός κριτή τον οποίο χτύπησε, χάνοντας τον έλεγχο στο ίδιο σημείο που είχε έξοδο λίγο νωρίτερα ο Gianni Morbidelli (Footwork-Ford).
Οι οδηγοί έχουν καθεστώς κίτρινης σημαίας προσεγγίζοντας το σημείο και σίγουρα το γνωρίζουν. Δεν είναι μόνο οι πραγματικές σημαίες που κυματίζουν, υπάρχει ένδειξη μέσα στο κόκπιτ καθώς και φωτεινοί σηματοδότες. Αν δείτε ξανά το σχετικό σχεδιάγραμμα, σε αυτά τα τουλάχιστον 12 δευτερόλεπτα ο Bianchi έχει περάσει τους σηματοδότες #7 και #8 (σ.σ. τα κίτρινα κουτάκια). Παρότι ανηφορικό κομμάτι και με μειωμένη ορατότητα, έχει δει τα κίτρινα φώτα και έχει ελαττώσει ταχύτητα, έστω και στο μικρό βαθμό που ορίζουν οι κανονισμοί. Εδώ να σημειώσουμε κάτι σημαντικό. Ο Bianchi ΔΕΝ ξέρει τι έχει συμβεί, ο Sutil τον ακολουθούσε όταν είχε την έξοδο. Άρα είναι το πρώτο πέρασμα του Γάλλου από το επίμαχο σημείο.
«Τον είδα να έρχεται και να παθαίνει ακριβώς το ίδιο πράγμα. Έχασε κάθε έλεγχο», σημειώνει ο Sutil που τα είδε όλα από κοντά. O Bianchi χάνει τον έλεγχο με σχεδόν 200 km/h (αν υπολογίσουμε τη βροχή και τις κίτρινες σημαίες). Ταχύτητα χωρίς ιδιαίτερες συνέπειες όταν στοχεύεις στον προστατευτικό τοίχο όπως ο Sutil, εφιαλτικά υψηλή όταν βάζεις πλώρη για ένα μεταλλικό όγκο σχεδόν δέκα τόνων. Το roll-hoop της MR03 ισοπεδώνεται από την τρομακτική σύγκρουση. Η σφοδρότητα της είναι τόσο μεγάλη, που το φορτωτικό σηκώνεται στον αέρα. Είναι ξεκάθαρο πως όλα θα μπορούσαν να έχουν τελειώσει επιτόπου. Από θαύμα έχει ακόμα ο Γάλλος τη δυνατότητα να μάχεται για τη ζωή του. Με όσες ελπίδες έχει για να βγει νικητής.
Ακολουθούν 71 δευτερόλεπτα όπου οι πράσινες σημαίες εξακολουθούν να ανεμίζουν. Η «γκρίζα ζώνη» που ανέφερα νωρίτερα ισχύει ξανά αλλά αντίθετα εδώ, μπορούμε να εντοπίσουμε αδράνεια του κριτή. Κι αυτό διότι το άρθρο 2.3.5 των συμπληρωματικών κανονισμών τονίζει πως ανάμεσα στα καθήκοντα των κριτών είναι να αναφέρουν άμεσα στο κέντρο του αγώνα κάθε συμβάν που είναι στα όρια δράσης του πόστου τους και να προτείνουν την είσοδο στην πίστα των οχημάτων ασφαλείας αν κρίνουν πως αυτό είναι απαραίτητο. Υπενθυμίζω πως υπάρχει επικοινωνία μέσω ασυρμάτου και τηλεφώνου αν χρειαστεί και πως στο κέντρο αγώνα, φθάνουν όλες οι λήψεις από τις κάμερες της FOM αλλά και τις κάμερες ασφαλείας της πίστας. Κάμερα της FOM είναι δίπλα στο συμβάν, διακρίνεται στο κάτω μέρος της εικόνας, κάτω από το υπόστεγο. Η Sauber έχει ξαπλώσει πάλι στο έδαφος, το φορτωτικό κείτεται πληγωμένο και οι κριτές κάνουν ξανά γύρους οριακά από τη ριμάδα νοητή γραμμή, ο Bianchi είναι σοβαρά τραυματισμένος και επί ένα λεπτό και δέκα δευτερόλεπτα, δεν αλλάζει τίποτα!
Κάτω από τον πύργο 12 επικρατεί χάος και επειδή είναι 1-2 μέτρα πριν από αυτόν, οι σημαίες είναι ακόμα πράσινες. Τόσο σωστά (βάσει κανονισμών) αλλά ταυτόχρονα, τόσο μα τόσο λάθος (βάσει λογικής). Αφού σε αυτό το διάστημα δεν είδαμε κι άλλο μονοθέσιο να βγαίνει στο ίδιο σημείο (θυμάστε το Νίρμπουργκρινγκ το 2007 πόσοι «πάρκαραν» στην πρώτη στροφή;) και να γίνεται κόλαση, πάλι καλά.
Και πάμε στην προσπάθεια διάσωσης του βαριά χτυπημένου Bianchi. Πέραν της προαναφερθείσας καθυστέρησης μέχρι να ανέβει και ο δεύτερος κριτής στον πύργο με την πινακίδα SC (Safety Car=Αυτοκίνητο Ασφαλείας), όλα έγιναν με τους απαιτούμενους, γοργούς ρυθμούς. Πολύς ντόρος έγινε με το μέσο μεταφοράς του 25χρονου στο νοσοκομείο.
Το ελικόπτερο μπορούσε να απογειωθεί, το είδαμε άλλωστε να σηκώνεται στην τηλεοπτική κάλυψη, αν και χωρίς τον Γάλλο μέσα. Στο άρθρο 2.7.3.8 που αφορά στη διακομιδή τραυματισμένου οδηγού και συγκεκριμένα στην παράγραφο 3, αναφέρεται πως αν οι καιρικές συνθήκες θέτουν υπό αμφισβήτηση τη δυνατότητα αναχώρησης, άφιξης στο νοσοκομείο ή επιστροφής του ελικοπτέρου στην πίστα, είναι στη διακριτική ευχέρεια του επικεφαλής γιατρού στην πίστα, του γιατρού της FIA και του διευθυντή του αγώνα, να επιλέξουν μεταφορά με ασθενοφόρο. Αυτή θα πρέπει να γίνεται με αστυνομική συνοδεία και το εγκεκριμένο νοσοκομείο να βρίσκεται εντός απόστασης 20 λεπτών από την πίστα (εφόσον δεν έχουμε να κάνουμε με σοβαρά εγκαύματα). Το νοσοκομείο Mie General είναι δέκα χιλιόμετρα μακριά. Εντός δηλαδή του χρονικού πλαισίου και φυσικά με πληρέστερο εξοπλισμό.
Η FIA είπε αρχικά μέσω του υπεύθυνου Τύπου, Matteo Bonciani, πως η επιλογή αυτή έγινε λόγω των καιρικών συνθηκών. Θα έπρεπε λοιπόν να είχε διακοπεί ο αγώνας νωρίτερα; Δεδομένου πως το νοσοκομείο είναι τόσο κοντά, υποθέτω πως κρίθηκε λογικό να συνεχιστεί. Σε μία άλλη πίστα, όπου το πλησιέστερο νοσοκομείο που έχει το κατάλληλο προσωπικό και εξοπλισμό για να αντιμετωπίσει επαρκώς τέτοιες κρίσεις, είναι πιο μακριά, είναι πολύ πιθανό υπό τις ίδιες συνθήκες να είχε ήδη υπάρξει διακοπή αγώνα. Αν και μετά το πέρας του χάους έξω από τα γραφεία της FIA, ειπώθηκε πως η επιλογή του ασθενοφόρου έγινε καθαρά βάσει ιατρικών λόγων. Όχι καιρικών συνθηκών.
Τώρα λοιπόν τι; Ενώ ο Bianchi δίνει τη μάχη του, οι συναθλητές του καλούνται να πατήσουν ξανά γκάζι την ώρα που ο Charlie Whiting και οι συνεργάτες του στο Κέντρο Αγώνα, καλούνται να διαχειριστούν πολύ δύσκολες καταστάσεις. Μέχρι πρότινος είχαν δεχθεί έντονη κριτική σχετικά με το πότε, που και γιατί βγαίνει το αυτοκίνητο ασφαλείας. Ειδικά στη Γερμανία όπου πάλι ο Sutil είχε τετ α κε με το μονοθέσιο του να μένει στην αρχή της ευθείας εκκίνησης-τερματισμού, επέλεξαν να μη βγάλουν αυτοκίνητο ασφαλείας και τα… άκουσαν. Υπό βροχή συνήθως κάνουν πολύ συντηρητικές επιλογές με αποτέλεσμα πάλι «να τα ακούν». Το κοινό είναι αδηφάγο όταν μυρίζεται θηράματα που μπορεί να κριτικάρει εύκολα. Η μία επιλογή σημαίνει «επηρεάζεις το πρωτάθλημα», η άλλη «οι σημερινοί οδηγοί είναι κότες και αυτό δεν είναι F1».
Το ολοκαίνουριο σιρκουί του Σότσι
Ειδικά τώρα στο Σότσι, σε ένα νέο αγώνα, σε μία καινούρια πίστα που ουσιαστικά έχει set-up σιρκουί πόλης άρα αυξημένη επικινδυνότητα, δεν θα έχουν εύκολο έργο. Έχουν γίνει λάθη, τα λάθη είναι ανθρώπινα. Όμως σε ένα σπορ όπου έχουμε 20 χρόνια να δούμε δυστύχημα, διάολε κάτι γίνεται σωστά. Τα επίπεδα ασφαλείας έχουν βελτιωθεί εντυπωσιακά αλλά όπως είπε και ο Niki Lauda: «πρέπει να έχουμε πάντα στην άκρη του μυαλού μας πως ο μηχανοκίνητος αθλητισμός περιέχει κινδύνους. Ακόμα και σήμερα…».
Οι περισσότεροι εξ αυτών, μέσα από την εμπειρία των χρόνων, έχουν εξαλειφτεί. Κάποιοι άλλοι, όπως αποδείχθηκε όχι. Όμως αυτή η άτυχη στιγμή θα φέρει περισσότερη καχυποψία για το απρόβλεπτο, περισσότερο άγχος για μέχρι πρότινος ελεγχόμενους κινδύνους. Ίσως αυτός ο αστείος κανονισμός όπου ένα μέτρο χωρίζει τη ζωή από το θάνατο να αλλάξει, ίσως τα βαριά οχήματα που καλούνται να απομακρύνουν τα μονοθέσια να έχουν κάποιου είδους προστατευτικά ή σε περιπτώσεις κινδύνου, όπως βλέπουμε σε άλλους θεσμούς, να ενεργοποιείται περιοριστής ταχύτητας όπως αυτός του pit lane. Με σημαντική επιβράδυνση και όχι στα ελάχιστα επίπεδα που επιβάλλουν σήμερα οι κανονισμοί. Τα σίγουρα πολύ μεγαλύτερα από το δικό μου μυαλά που έχουν νευραλγικές θέσεις στη FIA, θα μπορούν να προσθέσουν αρκετές ακόμα ιδέες. Αποδείχθηκε πως τις χρειαζόμαστε…
#ForzaJules
ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ BIANCHI ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΕΔΩ.
