Ο εφιάλτης των παλιών οφειλών ξυπνά ξαφνικά
ΝΕΑ
Μια ξεχασμένη κλήση από την τροχαία, ένα πρόστιμο παλιό, μπορεί ξαφνικά να αδειάσει τον τραπεζικό σας λογαριασμό.
Οι δήμοι της χώρας επιστρατεύουν κάθε νομικό εργαλείο για να ανασύρουν ακόμη και ληξιπρόθεσμες οφειλές δεκαετιών, επιδιώκοντας την είσπραξη εσόδων που είχαν χαθεί από το ραντάρ. Η κίνηση αυτή δεν είναι μεμονωμένη. Αντιθέτως, αποτελεί πλέον πάγια πρακτική: κατασχέσεις χωρίς προειδοποίηση, ποσά που εξαφανίζονται χωρίς να έχει προηγηθεί καμία ειδοποίηση ή υπενθύμιση, οφειλές για τις οποίες ο πολίτης είτε δεν είχε ενημερωθεί ποτέ είτε τις θεωρούσε νομικά ανενεργές. Οι αρμοδιότητες που έχουν αποκτήσει οι δήμοι την τελευταία διετία μέσω νέων διατάξεων, τους επιτρέπουν πλέον να βάζουν χέρι στους τραπεζικούς λογαριασμούς απευθείας, μέσω του δικτύου ηλεκτρονικών κατασχέσεων που χρησιμοποιεί η ΑΑΔΕ.
WHAT CAR
Το παράδοξο είναι ότι ενώ ο γενικός κανόνας για την παραγραφή τέτοιων προστίμων ορίζει πενταετία, η διοικητική «γκρίζα ζώνη» επιτρέπει την είσπραξή τους ακόμη και μετά από 20 χρόνια.
Ο λόγος; Ορισμένες κατηγορίες προστίμων –όπως οι κλήσεις παράνομης στάθμευσης– δεν συνδέονται με δηλώσεις του οφειλέτη. Έτσι, συνεχίζουν να «ζουν» νομικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις η εμπλοκή του πολίτη στη διαδικασία είναι ανύπαρκτη. Καμία ειδοποίηση, κανένα προδικαστικό στάδιο, καμία προειδοποίηση μέσω email, SMS ή άλλου σύγχρονου καναλιού επικοινωνίας. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ειδοποιήσεις φτάνουν σε παλιές διευθύνσεις ή χάνονται στη γραφειοκρατία. Το αποτέλεσμα; Ο πολίτης ενημερώνεται μόνον όταν η κατάσχεση έχει ήδη ολοκληρωθεί – και τότε είναι πολύ αργά.
Η κλιμάκωση αυτής της πρακτικής αποκαλύπτει ένα βαθύτερο πρόβλημα: την πλήρη απουσία σύγχρονου πλαισίου για τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ Δήμων και πολιτών. Οι πολίτες δεν είναι αντίθετοι στο να πληρώνουν τα χρέη τους. Αντιδρούν, όμως, στην αδιαφάνεια, την αιφνιδιαστική επιβολή, και την έλλειψη κοινωνικής διάκρισης ανάμεσα σε κάποιον που χρωστά από αμέλεια και σε έναν που αδυνατεί να πληρώσει λόγω βιοποριστικών συνθηκών.
Η νομοθεσία απαιτεί αναθεώρηση. Η ανάγκη για έσοδα από πλευράς δήμων είναι κατανοητή – όμως δεν μπορεί να εξυπηρετείται σε βάρος της ασφάλειας δικαίου και της κοινωνικής συνοχής. Η υποχρεωτική ειδοποίηση, η εξώδικη ρύθμιση, η προστασία των ευάλωτων ομάδων και η θέσπιση ενός πραγματικού χρονικού ορίου παραγραφής οφειλών, οφείλουν να επανέλθουν στην πολιτική ατζέντα.
Διαφορετικά, ο πολίτης δεν θα δει τον δήμο ως θεσμικό του σύμμαχο – αλλά ως απρόσωπο φοροεισπράκτορα, χωρίς κατανόηση και χωρίς λογοδοσία. Κι αυτό το τίμημα είναι πολύ μεγαλύτερο από το ύψος οποιουδήποτε προστίμου.