Δασμοί Τραμπ: Ξεκίνησαν οι επιπτώσεις στα αυτοκίνητα
ΝΕΑ
Οι εισαγωγές αυτοκινήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω θαλάσσιων οδών σημείωσαν δραματική μείωση, γεγονός που συνδέεται άμεσα με τους νέους δασμούς που επέβαλε η κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στα εισαγόμενα οχήματα.
Τα πιο πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι οι δασμοί ύψους 25% στα αυτοκίνητα έχουν αρχίσει να επηρεάζουν αισθητά τις αποφάσεις των αυτοκινητοβιομηχανιών, οδηγώντας σε βουτιά στις εισαγωγές ολοκληρωμένων οχημάτων.
WHAT CAR
Ρεκόρ μείωσης: Ο όγκος εισαγόμενων αυτοκινήτων με πλοία μειώθηκε κατά 72,3% τον Μάιο 2025 σε σύγκριση με τον Μάιο 2024. Πρόκειται για μείωση σχεδόν 9.380 οχημάτων (μονάδων TEU) σε ετήσια βάση.
Ενώ οι εισαγωγές οχημάτων μειώνονται, παρατηρείται μικρότερη πτώση στα ανταλλακτικά (περίπου -15% σε όγκο) και αύξηση στις εισαγωγές αμαξωμάτων (+18%), καθώς οι εταιρείες στέλνουν μέρη για συναρμολόγηση στις ΗΠΑ ώστε να αποφύγουν μέρος των δασμών.
Σύμφωνα με ανάλυση της πλατφόρμας εμπορικών δεδομένων Descartes Datamyne, οι θαλάσσιες εισαγωγές αυτοκινήτων στις ΗΠΑ κατέρρευσαν τον Μάιο του 2025. Συγκεκριμένα, εισήχθησαν μόνο περίπου 3.600 μονάδες (σε όρους TEU, εμπορευματοκιβωτίων 20 ποδών) έναντι σχεδόν 13.000 τον ίδιο μήνα του 2024. Μια μονάδα TEU αντιστοιχεί σε χωρητικότητα περίπου ενός αυτοκινήτου, επομένως αυτός ο αριθμός ισοδυναμεί ουσιαστικά με 3.600 αυτοκίνητα – σημαντικά λιγότερα από τα περίπου 13.000 της προηγούμενης χρονιάς. Πρόκειται για μείωση 72,3% σε ετήσια βάση, μια πτωτική τάση που δεν μπορεί να θεωρηθεί σύμπτωση.
Η μείωση αφορά κυρίως τα αυτοκίνητα. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα στοιχεία του Μαΐου 2025 σε σύγκριση με τον Μάιο 2024, σε τρεις κατηγορίες προϊόντων της αυτοκινητοβιομηχανίας. Οι αριθμοί εκφράζονται σε μονάδες TEU (Twenty-foot Equivalent Unit – ισοδύναμο εμπορευματοκιβωτίου 20 ποδών):
Κατηγορία | Μάιος 2025 (TEU) | Μάιος 2024 (TEU) | Μεταβολή (μονάδες) | Μεταβολή (%) |
Ανταλλακτικά και εξαρτήματα οχημάτων | 76.591,16 | 89.910,08 | -13.318,92 | -15% |
Επιβατικά αυτοκίνητα (οχήματα μεταφοράς προσώπων) | 3.599,33 | 12.979,76 | -9.380,44 | -72% |
Αμαξώματα οχημάτων (συμπερ. καμπίνες) | 275,91 | 233,67 | +42,24 | +18% |
Όπως φαίνεται, η μεγαλύτερη ποσοστιαία πτώση καταγράφεται στα επιβατικά αυτοκίνητα (-72% σε TEU), που αντιστοιχεί σε περίπου 9.380 λιγότερα οχήματα να εισαχθούν τον φετινό Μάιο. Ταυτόχρονα, σημειώθηκε σημαντική πτώση και στον όγκο των ανταλλακτικών και εξαρτημάτων κατά 15%. Αντίθετα, μια ενδιαφέρουσα τάση είναι ότι οι εισαγωγές αμαξωμάτων (σασί και καμπίνες) αυξήθηκαν κατά περίπου 18% σε σχέση με πέρυσι. Αυτό υποδηλώνει ότι ορισμένες εταιρείες επιλέγουν να στέλνουν μεμονωμένα μέρη (όπως αμάξωμα/καμπίνα) για τελική συναρμολόγηση εντός των ΗΠΑ, μειώνοντας έτσι το δασμολογικό κόστος σε σύγκριση με την εισαγωγή ενός πλήρους οχήματος.
Σημειώνεται ότι τα παραπάνω στοιχεία αφορούν θαλάσσιες εισαγωγές – δηλαδή κυρίως οχήματα που αποστέλλονται από Ευρώπη και Ασία μέσω ωκεανού. Δεν περιλαμβάνονται τυχόν εισαγωγές αυτοκινήτων που μεταφέρονται οδικώς ή σιδηροδρομικώς από γειτονικές χώρες (Καναδάς, Μεξικό). Επομένως, η κατακόρυφη αυτή μείωση αντικατοπτρίζει κυρίως τις ροές από τις υπερπόντιες αγορές, όπου οι δασμοί του Τραμπ έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο.
Οι δασμοί Τραμπ «πάγωσαν» τις εισαγωγές
Η καθίζηση στις εισαγωγές δεν αποτελεί έκπληξη για τους αναλυτές, καθώς ακολούθησε την επιβολή δασμού 25% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα (και ορισμένα μέρη) από την κυβέρνηση Τραμπ, αρχής γενομένης τον Απρίλιο του 2025. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες, φαίνεται ότι αντέδρασαν άμεσα σε αυτό το μέτρο. Αντί να συνεχίσουν να στέλνουν αυτοκίνητα στις ΗΠΑ και να πληρώνουν τον υψηλό δασμό, πολλές επέλεξαν να «παγώσουν» προσωρινά τις αποστολές οχημάτων, περιμένοντας να δουν πώς θα εξελιχθεί η εμπορική πολιτική.
Η στρατηγική αυτή δεν είναι χωρίς ρίσκο: αν οι δασμοί παραμείνουν σε ισχύ για μεγάλο διάστημα, οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα βρεθούν είτε με μειωμένες πωλήσεις στις ΗΠΑ είτε θα αναγκαστούν αργότερα να μετακυλίσουν το κόστος στους καταναλωτές μέσω υψηλότερων τιμών. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, η απόφαση να μειώσουν τις αποστολές φαίνεται να είναι η προτιμώμενη αντίδραση, κάτι που εξηγεί και τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα εισαγωγών που παρατηρήθηκαν τον Μάιο.
Αντίκτυπος στην αγορά και στους αγοραστές
Παρά τη σημαντική μείωση των εισαγωγών, η επίπτωση στους καταναλωτές δεν έγινε άμεσα αισθητή τους πρώτους μήνες εφαρμογής των δασμών. Αυτό οφείλεται στο ότι οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων στις ΗΠΑ διέθεταν απόθεμα οχημάτων που είχαν εισαχθεί πριν την επιβολή των δασμών. Πολλές μάρκες είχαν φροντίσει να έχουν ικανό στοκ 2-3 μηνών, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν τις πωλήσεις από αυτό το απόθεμα χωρίς άμεση ανατίμηση. Στις αρχές Μαΐου, οι αντιπρόσωποι διέθεταν κατά μέσο όρο περίπου 60-70 ημέρες αποθέματος – επίπεδο ελαφρώς χαμηλότερο από το σύνηθες, αλλά όχι ακόμα κρίσιμο.
Καθώς όμως οι μήνες περνούν, οι προ-δασμολογικές προμήθειες μειώνονται. Οι πωλητές αναφέρουν ότι το στοκ των αυτοκινήτων που εισήχθησαν πριν τον Απρίλιο εξαντλείται με σταθερό ρυθμό. Μόλις αυτό το απόθεμα πέσει σε πολύ χαμηλό επίπεδο, η αγορά θα αρχίσει να… παραμορφώνεται σε seller’s market. Δηλαδή η έλλειψη νέων εισαγόμενων μοντέλων θα δώσει στα εναπομείναντα αυτοκίνητα υψηλότερη αξία, επιτρέποντας στους πωλητές-ντίλερς να αυξήσουν τις τιμές, όσο θέλουν.
Ήδη διαφαίνονται ανοδικές πιέσεις στις τιμές: οι τιμές νέων αυτοκινήτων άρχισαν να τσιμπάνε ελαφρά τον Απρίλιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η μέση τιμή συναλλαγής νέου αυτοκινήτου στις ΗΠΑ τον Απρίλιο 2025 ήταν περίπου 2,5% υψηλότερη σε σχέση με ένα μήνα πριν – μια ασυνήθιστα μεγάλη αύξηση για την εποχή.
Ένα ακόμη στοιχείο που προκαλεί ανησυχία είναι η άνιση επίπτωση των δασμών στους διαφορετικούς κατασκευαστές. Οι αμερικανικοί όμιλοι – όπως η Ford, η General Motors και η Stellantis που παράγει στις ΗΠΑ λόγω Chrysler– διαθέτουν μεγάλο μέρος της παραγωγής τους εντός Βορείου Αμερικής και μπορούν ευκολότερα να αναδιαρθρώσουν την εφοδιαστική τους αλυσίδα αποφεύγοντας κάποιους δασμούς (μεταφέροντας περισσότερη παραγωγή εντός των τειχών). Αντίθετα, πολλές ευρωπαϊκές και ασιατικές μάρκες που βασίζονται σε εισαγωγές πλήρων οχημάτων βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Κατασκευαστές όπως η Audi, η Porsche, η Volvo, η Mercedes-Benz και άλλοι που δεν διαθέτουν εργοστάσια στις ΗΠΑ κινδυνεύουν να επωμιστούν πλήρως το βάρος των νέων δασμών. Αυτό τους υποχρεώνει είτε να απορροφήσουν σημαντικό κόστος, ροκανίζοντας τα περιθώρια κέρδους τους, είτε να αυξήσουν σημαντικά τις τιμές για τους Αμερικανούς αγοραστές – κάτι που θα μπορούσε να μειώσει την ανταγωνιστικότητά τους στην αγορά των ΗΠΑ.
Συμπερασματικά, η επιβολή των νέων δασμών στα αυτοκίνητα έχει αρχίσει να μεταμορφώνει το τοπίο του αυτοκινητικού εμπορίου: οι εισαγωγές μειώνονται δραστικά, οι αυτοκινητοβιομηχανίες αναπροσαρμόζουν άρον-άρον τα πλάνα τους, και οι καταναλωτές πιθανώς θα βρεθούν αντιμέτωποι με λιγότερες επιλογές και ακριβότερα οχήματα τους επόμενους μήνες. Η κατάσταση παραμένει δυναμική – τόσο η πορεία των διαπραγματεύσεων για δασμολογικές εξαιρέσεις όσο και οι επιχειρηματικές αποφάσεις (όπως η μεταφορά παραγωγής στις ΗΠΑ ή η απορρόφηση κόστους από τις εταιρείες) θα καθορίσουν το πώς ακριβώς θα εξελιχθεί αυτή η νέα πραγματικότητα για την αυτοκινητοβιομηχανία και το αγοραστικό κοινό. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν πρόκειται για μια προσωρινή αναταραχή ή για μια νέα κανονικότητα στο διεθνές εμπόριο αυτοκινήτων.