«Σας τα παρακολουθούμε όλα…»
MIRROR
Ένας Ελληνας πρώην πράκτορας της CIA προκάλεσε διεθνές ενδιαφέρον με δηλώσεις του για την έκταση των ικανοτήτων των μυστικών υπηρεσιών στον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο.
Ο Τζον Κυριάκου, που υπηρέτησε στην αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 έως τα μέσα της δεκαετίας του 2000 και έγινε γνωστός στο παρελθόν για την αποκάλυψη χρήσης βασανιστηρίων από την υπηρεσία, επανέρχεται με μια σειρά δηλώσεων που θίγουν ευαίσθητα θέματα ιδιωτικότητας και τεχνολογίας. Όπως έχει επαναληφθεί σε διάφορα διεθνή δημοσιεύματα, ο Κυριάκου υποστηρίζει ότι οι δυνατότητες παρακολούθησης που διαθέτουν οι μυστικές υπηρεσίες έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τις παραδοσιακές μεθόδους υποκλοπής τηλεφωνικών συνομιλιών και φυσικών παρακολουθήσεων, και εισέρχονται βαθιά στην καθημερινή ψηφιακή ζωή των πολιτών.
WHAT CAR
Σύμφωνα με τα όσα έχει πει ο ίδιος, εργαλεία που αναπτύχθηκαν και περιγράφτηκαν στις διαρροές του 2017 γνωστές ως Vault 7 δείχνουν ότι είναι τεχνολογικά εφικτό για υπηρεσίες όπως η CIA να αποκτούν πρόσβαση σε μια σειρά “έξυπνων” συσκευών – από κινητά τηλέφωνα έως τηλεοράσεις και αυτοκίνητα- και να τις μετατρέπουν σε συσκευές καταγραφής ή ελέγχου. Σε συνεντεύξεις, έχει αναφέρει ότι τέτοιες τεχνικές επιτρέπουν τη μετατροπή ενός έξυπνου τηλεοπτικού δέκτη σε μικρόφωνο ακόμα και όταν φαίνεται απενεργοποιημένος, ή την απομακρυσμένη πρόσβαση στους υπολογιστές που ενσωματώνονται σε σύγχρονα αυτοκίνητα.
Οι δηλώσεις αυτές έχουν αναπαραχθεί και σχολιαστεί από διεθνή μέσα ενημέρωσης, προκαλώντας συζητήσεις όχι μόνο για το εύρος των τεχνικών δυνατοτήτων των υπηρεσιών, αλλά και για τα όρια της δημόσιας επίγνωσης και ελέγχου πάνω σε αυτές τις δυνατότητες. Παρά το γεγονός ότι οι τεχνικές λεπτομέρειες και τα πραγματικά επιχειρησιακά σενάρια παραμένουν απόρρητα και συχνά υπέρ του κράτους, κάποιοι ειδικοί και αναλυτές επισημαίνουν ότι η τεχνολογία έχει πράγματι φέρει τις υπηρεσίες σε θέση να επεξεργάζονται και να αξιοποιούν τεράστιους όγκους δεδομένων που συλλέγονται νόμιμα ή παράνομα από δίκτυα, εφαρμογές και συσκευές. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί ένα εύθραυστο πεδίο όπου η προστασία της ιδιωτικότητας και η ανάγκη για εθνική ασφάλεια μπαίνουν αντιμέτωπες.
Παράλληλα με τις ανησυχίες για την τεχνολογική διάσταση της παρακολούθησης, οι δηλώσεις του Κυριάκου μεταφέρουν ένα μεγαλύτερο ηθικό και πολιτικό ερώτημα για τον ρόλο των υπηρεσιών πληροφοριών στη σύγχρονη κοινωνία. Ο ίδιος, έχοντας στο παρελθόν αντιμετωπίσει ποινικές κυρώσεις για τη δημοσιοποίηση εσωτερικών πρακτικών της CIA, αντιπροσωπεύει μια φωνή που ζητά μεγαλύτερη διαφάνεια και δημόσιο διάλογο για τα όρια εξουσίας των κρατικών μηχανισμών στο ψηφιακό πεδίο. Αυτό το αίτημα για διαφάνεια γίνεται ακόμα πιο επίκαιρο καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται ταχύτατα και οι δυνατότητες της ψηφιακής παρακολούθησης γίνονται όλο και πιο ενσωματωμένες στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Σε κάθε περίπτωση, οι ισχυρισμοί για την ικανότητα των μυστικών υπηρεσιών να “ακούν” και να “βλέπουν” μέσα από συσκευές που χρησιμοποιούνται στο σπίτι ή εν κινήσει έχουν φέρει στην επιφάνεια έναν δημόσιο διάλογο που αφορά όχι μόνο την τεχνολογία και τις υπηρεσίες ασφαλείας, αλλά και τη σχέση μεταξύ κράτους και πολιτών στην ψηφιακή εποχή. Αυτό το διάλογο καλούνται να παρακολουθούν και να διαμορφώνουν η κοινωνία των πολιτών, οι ρυθμιστικές αρχές και οι ίδιοι οι χρήστες της τεχνολογίας, προκειμένου να βρεθεί μια ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.