Games
Πουλούσαν σαν καινούργια τρακαρισμένα αυτοκίνητα
Mobility
Ένα πολυεθνικό κύκλωμα εισήγαγε χιλιάδες κατεστραμμένα οχήματα, τα οποία επισκεύαζε πρόχειρα και διέθετε ως «άθικτα». Η απάτη οδήγησε σε ζημία άνω των 30 εκατ. ευρώ για τα δημόσια ταμεία, ενώ θέτει ζήτημα οδικής ασφάλειας και στη χώρα μας.
Μία από τις μεγαλύτερες διασυνοριακές απάτες στον τομέα του αυτοκινήτου αποκαλύφθηκε πρόσφατα από τις ευρωπαϊκές αρχές, με επίκεντρο ένα κύκλωμα με έδρα τη Λιθουανία. Η έρευνα, που έφερε την κωδική ονομασία «Nimmersatt», αποκάλυψε την οργανωμένη δράση μιας εγκληματικής ομάδας που εισήγαγε τρακαρισμένα αυτοκίνητα από τις ΗΠΑ, τα επισκεύαζε ελλιπώς και τα διέθετε σε ανυποψίαστους αγοραστές σε όλη την Ευρώπη. Η ζημία για τα ευρωπαϊκά δημόσια ταμεία υπολογίζεται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι κίνδυνοι για την οδική ασφάλεια χαρακτηρίζονται σοβαροί.
WHAT CAR
Το μοντέλο της απάτης
Το κύκλωμα εντόπιζε στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτοκίνητα που είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές – τα λεγόμενα «salvage» – και τα αγόραζε σε δημοπρασίες, με εξαιρετικά χαμηλό κόστος. Στη συνέχεια, τα οχήματα μεταφέρονταν στην Ευρώπη, κυρίως μέσω λιμανιών στη Γερμανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και τη Λιθουανία. Χρησιμοποιώντας ένα πλέγμα από εικονικές εταιρείες και πλαστά τιμολόγια, οι εισαγωγείς παρουσίαζαν μειωμένη αξία οχήματος στις τελωνειακές αρχές, αποφεύγοντας την καταβολή των αντίστοιχων δασμών και του ΦΠΑ.
Μόλις έφταναν στη Λιθουανία, τα αυτοκίνητα εισάγονταν σε συνεργεία που πραγματοποιούσαν πρόχειρες, επιφανειακές επισκευές. Συχνά αποκαθίσταντο μόνο τα εξωτερικά μέρη, ενώ αγνοούνταν πλήρως ζημιές στο πλαίσιο, τους αερόσακους και τα συστήματα ασφαλείας. Μετά τις επιφανειακές επισκευές, τα οχήματα επανατοποθετούνταν στην αγορά ως μεταχειρισμένα σε «άριστη κατάσταση» και διοχετεύονταν κυρίως σε Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο και άλλες αγορές με ζήτηση.
Παράλληλα, το κύκλωμα εκμεταλλευόταν παραθυράκια στη φορολογική νομοθεσία, δηλώνοντας ότι τα οχήματα προέρχονταν από ιδιώτες και όχι από εμπορικές συναλλαγές, ώστε να επωφεληθεί από το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ επί του περιθωρίου κέρδους. Τα κέρδη από τις πωλήσεις ξεπλένονταν μέσω ενός διεθνούς δικτύου εταιρειών-βιτρίνα σε δεκάδες χώρες της Ευρώπης, αποφεύγοντας τον εντοπισμό τους από τις αρχές.
Κλίμακα και επιπτώσεις
Η οργάνωση είχε απλωθεί σε τουλάχιστον 18 χώρες, με άμεση επιχειρησιακή παρουσία σε τουλάχιστον 10 από αυτές, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτοκίνητα εισήχθησαν και στην Ελλάδα, μέσο εμπόρων της Γερμανίας.
Η βασική δομή του κυκλώματος εντοπίστηκε στη Λιθουανία, η οποία λειτούργησε ως τεχνικό και εμπορικό κέντρο για την επανατοποθέτηση των οχημάτων. Υπολογίζεται ότι μόνο μέσω της λιθουανικής διαδρομής διοχετεύθηκαν περισσότερα από 16.000 αυτοκίνητα, προκαλώντας ζημία άνω των 30 εκατομμυρίων ευρώ σε τελωνειακούς και φορολογικούς πόρους κρατών της ΕΕ.
Πέρα από τη δημοσιονομική απώλεια, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλεια χιλιάδων οδηγών που εν αγνοία τους αγόρασαν επικίνδυνα αυτοκίνητα, πιστεύοντας ότι επρόκειτο για μεταχειρισμένα χωρίς σοβαρό ιστορικό. Σε πολλές περιπτώσεις, τα οχήματα κυκλοφορούσαν με απενεργοποιημένους αερόσακους, παραμορφωμένο πλαίσιο ή και σοβαρές βλάβες στα φρένα και το σύστημα διεύθυνσης.
Κατά την ευρείας κλίμακας επιχείρηση εξάρθρωσης του κυκλώματος, που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο, έγιναν δεκάδες έρευνες σε οικίες, συνεργεία και γραφεία σε διάφορες χώρες. Συνελήφθησαν τουλάχιστον δέκα άτομα και δεσμεύτηκαν περιουσιακά στοιχεία αξίας εκατομμυρίων ευρώ, περιλαμβανομένων πολυτελών οχημάτων, τραπεζικών λογαριασμών, μετρητών και ακινήτων.
Το οργανωτικό κέντρο της απάτης βρισκόταν στη Λιθουανία, όπου λειτουργούσαν οι περισσότερες εταιρείες-βιτρίνα και πραγματοποιούνταν οι επισκευές. Οι συλληφθέντες είναι κυρίως Λιθουανοί πολίτες, ενώ ο φερόμενος αρχηγός του κυκλώματος εντοπίστηκε και συνελήφθη στην Πορτογαλία. Οι λιθουανικές αρχές συμμετείχαν ενεργά στην επιχείρηση, προχωρώντας σε δεσμεύσεις περιουσιών και κατασχέσεις εγγράφων, ενώ παράλληλα συντόνισαν τη διασυνοριακή δράση με ευρωπαϊκούς μηχανισμούς.
Η Λιθουανία, λόγω της θέσης της στο εμπόριο μεταχειρισμένων αυτοκινήτων και των υπαρχουσών υποδομών, αποτέλεσε ιδανικό έδαφος για τη συγκέντρωση, επισκευή και εκ νέου εξαγωγή των οχημάτων. Από εκεί, τα αυτοκίνητα προωθούνταν κυρίως στη Δυτική Ευρώπη.
Υπήρξε εμπλοκή της Ελλάδας;
Παρότι η Ελλάδα συμμετέχει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό της Εισαγγελίας, δεν προκύπτουν ενδείξεις ότι υπήρξε άμεση εμπλοκή στη συγκεκριμένη υπόθεση. Δεν έχουν καταγραφεί συλλήψεις ή έρευνες εντός ελληνικής επικράτειας και δεν αναφέρεται η Ελλάδα στις επίσημες χώρες-στόχους της επιχείρησης.
Ωστόσο, λόγω της φύσης του κυκλώματος και της διακίνησης οχημάτων μέσω τρίτων χωρών, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ορισμένα από τα εμπλεκόμενα οχήματα να κατέληξαν στην ελληνική αγορά. Η παρακολούθηση της υπόθεσης από τις ελληνικές αρχές θεωρείται επιβεβλημένη, ειδικά για τη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας.
Η επιχείρηση αντιμετωπίστηκε ως παράδειγμα αποτελεσματικής ευρωπαϊκής συνεργασίας κατά του διασυνοριακού εγκλήματος. Αρμόδιες αρχές σε όλη την Ευρώπη συνεχάρησαν τη δράση των εμπλεκόμενων μηχανισμών, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην απειλή που συνιστούν τέτοια κυκλώματα για την ασφάλεια των πολιτών και τα δημόσια οικονομικά.
Η επιτυχία της επιχείρησης «Nimmersatt» θεωρείται σταθμός για την ευρωπαϊκή προσπάθεια αντιμετώπισης του οικονομικού εγκλήματος, του λαθρεμπορίου και της απάτης με διεθνή διάσταση. Ενδεικτικά, η ευρωπαϊκή εισαγγελική αρχή χαρακτήρισε την επιχείρηση ως μία από τις πιο σύνθετες που έχουν διεξαχθεί, με τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα.
