Games
H BlackRock θα φέρει την πολυπόθητη αυτοκινητοβιομηχανία στην Ελλάδα;
Mobility
Θα αλλάξει -επιτέλους- τα δεδομένα το νέο Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, το οποίο όλα δείχνουν οτι θα τρέχει η BlackRock των 11,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων!
Η πρόσφατη εξαγγελία της Κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός νέου Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, μέσα στη χρονιά, σηματοδοτεί μια φιλόδοξη προσπάθεια προσέλκυσης παραγωγικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Το ταμείο αυτό παρουσιάζεται ως ένα σύγχρονο επενδυτικό εργαλείο με στρατηγικούς στόχους. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί και στις δυνατότητες ενίσχυσης της αυτοκινητοβιομηχανίας στη χώρα – έναν τομέα όπου η Ελλάδα ιστορικά υστερεί σε παραγωγική βάση. Κάνουμε μία ανάλυση για τον σκοπό και τα χαρακτηριστικά του νέου ταμείου, τις στρατηγικές του επιδιώξεις, καθώς και τις προοπτικές που ανοίγονται για την ίδρυση μεγάλων μονάδων κατασκευής αυτοκινήτων στην Ελλάδα. Εξετάζεται επίσης η δυναμική συμμετοχή των κινεζικών αυτοκινητοβιομηχανιών σε αυτό το εγχείρημα και τα οικονομικά οφέλη που μπορεί να επιφέρει, όπως αύξηση εξαγωγών, βελτίωση εμπορικού ισοζυγίου, δημιουργία θέσεων εργασίας, μεταφορά τεχνογνωσίας, αλλά και οι γενικότερες επιπτώσεις στην ελληνική αγορά αυτοκινήτου.
WHAT CAR
Το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο ιδρύεται λοιπόν, ως απάντηση στην ανάγκη ενίσχυσης των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες, θα λειτουργεί υπό την ομπρέλα του Υπερταμείου (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας) και θα έχει αρχικό κεφάλαιο της τάξης των 500 εκατομμυρίων ευρώ. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ότι το ταμείο θα έχει σύγχρονη δομή διοίκησης: τη διαχείριση θα αναλάβει ένας επαγγελματικός φορέας διεθνούς κύρους ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι ο επενδυτικός κολοσσός BlackRock.
Η BlackRock κατέχει σημαντικά μερίδια σε μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως οι Ford, General Motors, Toyota, Volkswagen και BMW. Αυτές οι επενδύσεις γίνονται μέσω διαφόρων κεφαλαίων και λογαριασμών που διαχειρίζεται η εταιρεία με κεφάλαια ύψους 11,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων!
Ο κύριος σκοπός λοιπόν του Ταμείου είναι να χρηματοδοτεί και να ενισχύει ιδιωτικές επενδύσεις σε κρίσιμους κλάδους της οικονομίας, λειτουργώντας μάλιστα σε μορφή venture capital. Δηλαδή, σε αντίθεση με παραδοσιακές κρατικές ενισχύσεις, το Ταμείο θα συνεπενδύει όπου ο ιδιωτικός τομέας έχει το προβάδισμα, παρέχοντας κίνητρα σε έργα που διαφορετικά μπορεί να μην υλοποιούνταν.
Όπως τόνισε ο κ. Χατζηδάκης σε πρόσφατη συνέντευξή του στην Ναυτεμπορική, το νέο αυτό εργαλείο στοχεύει να καλύψει το επενδυτικό κενό που χωρίζει την Ελλάδα από πιο προηγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, χρηματοδοτώντας επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς.
Στρατηγικός στόχος είναι, λοιπόν, η αξιοποίηση μέρους της δημόσιας περιουσίας (τα κεφάλαια προέρχονται από την αποτίμηση εταιριών του Υπερταμείου, π.χ. ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ) προς όφελος της ανάπτυξης.
Η συμφωνία που έχει γίνει με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, αναφέρει πως το 50% της αξίας των εταιρειών αυτών θα διοχετευθεί στο νέο Ταμείο (το υπόλοιπο 50% θα πάει στη μείωση του χρέους). Έτσι, υλοποιείται η πρόβλεψη ότι το Υπερταμείο αλλάζει ρόλο: από απλό διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων του κράτους, μετασχηματίζεται σε έναν θεσμό με έντονη αναπτυξιακή διάσταση.
Με το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, η κυβέρνηση ευελπιστεί να δώσει ώθηση σε επενδύσεις που θα έχουν ευρύτερο οικονομικό αποτύπωμα και θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας και φυσικά τις πολυπόθητε εξαγωγές.
Το επενδυτικό πλάνο του Ταμείου επικεντρώνεται σε κλάδους αιχμής – εκείνους δηλαδή που θεωρούνται κινητήριοι μοχλοί για το μέλλον της οικονομίας. Όπως έχει δηλώσει ο κ. Χατζηδάκης, προτεραιότητα θα δοθεί σε τομείς όπως η ενέργεια, οι νέες τεχνολογίες και ψηφιακός μετασχηματισμός, η βιοτεχνολογία, η κυκλική και πράσινη οικονομία, οι υπηρεσίες ύδρευσης, καθώς και επιλεγμένες υποδομές. Πρόκειται για τομείς όπου η Ελλάδα είτε έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα είτε χρειάζεται να καλύψει γρήγορα έδαφος έναντι των διεθνών ανταγωνιστών.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον -παρότι δεν κατονομάστηκε ρητά- θα έχει ο ρόλος του Ταμείου, και η εμπλοκή της BlackRock για τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας που θα μπορούσε να ενταχθεί στους «κλάδους αιχμής» που στοχεύει το Ταμείο.
Η αυτοκινητοβιομηχανία συνδυάζει πολλές από τις προτεραιότητες που θέτει το Ταμείο: νέες τεχνολογίες (καθώς εξελίσσεται ραγδαία η ηλεκτροκίνηση και τα έξυπνα οχήματα), πράσινη μετάβαση (με τα ηλεκτρικά και τα οχήματα χαμηλών ρύπων), υψηλή προστιθέμενη αξία και εξαγωγικό χαρακτήρα. Έτσι, το Ταμείο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για επενδύσεις στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, έναν χώρο όπου η Ελλάδα έχει μείνει πίσω αλλά διαθέτει περιθώρια ανάπτυξης.
Ένα από τα φιλόδοξα ερωτήματα που προκύπτουν είναι κατά πόσο το νέο επενδυτικό περιβάλλον θα μπορούσε να ευνοήσει την ίδρυση μεγάλων μονάδων κατασκευής ή συναρμολόγησης αυτοκινήτων στη χώρα μας. Σήμερα, η Ελλάδα δεν διαθέτει εγχώρια παραγωγή επιβατικών αυτοκινήτων – σε αντίθεση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπου λειτουργούν εργοστάσια μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών. Ωστόσο, διάφορες ενδείξεις υποδηλώνουν ότι δημιουργούνται πλέον οι συνθήκες για να ανατραπεί αυτό το ιστορικό δεδομένο.
Πρώτον, η μακροοικονομική εικόνα της Ελλάδας έχει βελτιωθεί σημαντικά. Μετά από πολυετή κρίση, η χώρα ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα το 2023, γεγονός που ενισχύει την εμπιστοσύνη διεθνών επενδυτών και μειώνει το κόστος δανεισμού. Όπως σημειώνουν αναλυτές, η αναβάθμιση αυτή σηματοδοτεί μια νέα εποχή, επηρεάζοντας θετικά διάφορους τομείς – συμπεριλαμβανομένης της εγχώριας αγοράς αυτοκινήτου. Συγκεκριμένα, η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος καθιστά τη χώρα πιο ελκυστική για βιομηχανικές επενδύσεις και μπορεί να αποτελέσει δέλεαρ για διεθνείς αυτοκινητοβιομηχανίες που εξετάζουν την ίδρυση νέων μονάδων παραγωγής ή συναρμολόγησης στην Ελλάδα.
Δεύτερον, η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να στηρίξει τέτοια εγχειρήματα με κίνητρα. Το νέο Εθνικό Ταμείο είναι ένα από αυτά τα εργαλεία, καθώς θα μπορούσε να συγχρηματοδοτήσει ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο στον κλάδο (για παράδειγμα, να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο ενός εργοστασίου ή να παράσχει ευνοϊκό δανεισμό). Επιπλέον, άλλες πολιτικές – όπως ο Αναπτυξιακός Νόμος, τα ειδικά φορολογικά κίνητρα ή η διευκόλυνση σε βιομηχανικές περιοχές – θα συμπληρώσουν την εικόνα. Ο ίδιος ο κ. Χατζηδάκης έχει αναφέρει ότι «η Ελλάδα είναι πλέον φιλική στις επενδύσεις» και επιδιώκει να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα για προσέλκυση βιομηχανικών μονάδων.
Ενδεικτικό της μεταβολής του κλίματος είναι ότι πλέον πολυεθνικές αυτοκινητοβιομηχανίες κοιτάζουν την Ελλάδα με διαφορετική ματιά. Σε ανάλυση του Newsauto.gr σημειώνεται πως με το ευνοϊκότερο οικονομικό περιβάλλον, δεν αποκλείεται διεθνείς εταιρείες οχημάτων να εξετάσουν την εγκατάσταση μονάδων παραγωγής στη χώρα μας. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρόκειται για κοσμογονική αλλαγή: μια ολόκληρη παραγωγική αλυσίδα θα στηθεί από το μηδέν, με πολλαπλά οφέλη για την οικονομία (όπως θα αναλυθεί παρακάτω).
Οι Κινέζοι καραδοκούν ακόμα, ευτυχώς
Ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας στην εξίσωση της αυτοκινητοβιομηχανικής ανάπτυξης είναι η Κίνα και οι αυτοκινητοβιομηχανίες της. Οι κινεζικές εταιρείες τα τελευταία χρόνια έχουν εξελιχθεί σε παγκόσμιους πρωταγωνιστές, ιδιαίτερα στον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων. Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει δυναμική επέκταση στην ευρωπαϊκή αγορά – τόσο εμπορικά όσο και παραγωγικά. Αυτή η τάση δημιουργεί ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις για χώρες όπως η Ελλάδα, που θα ήθελαν να προσελκύσουν τέτοιου είδους επενδύσεις.
Το πιο κρίσιμο, όμως, είναι ότι οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες αναζητούν ερείσματα παραγωγής στην Ευρώπη. Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση διερευνά θέματα επιδοτήσεων και εξετάζει την επιβολή δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ταυτόχρονα συναγωνίζονται μεταξύ τους προσφέροντας κίνητρα για να προσελκύσουν κινεζικές εταιρείες να κατασκευάσουν εργοστάσια στις χώρες τους. Οι λόγοι είναι προφανείς: οι επενδύσεις αυτές φέρνουν θέσεις εργασίας, τεχνογνωσία και φορολογικά έσοδα. Ήδη η Ουγγαρία εξασφάλισε την πρώτη μεγάλη επένδυση – η κινεζική BYD ανακοίνωσε πέρυσι τη δημιουργία εργοστασίου ηλεκτρικών λεωφορείων εκεί, και σχεδιάζει και δεύτερη ευρωπαϊκή μονάδα.
Η Ισπανία, μέσω προγράμματος ύψους 3,7 δισ. ευρώ, προσέλκυσε τη Chery Automobile να ξεκινήσει παραγωγή στο παλιό εργοστάσιο της Nissan στη Βαρκελώνη (σε συνεργασία με τοπικό εταίρο). Ταυτόχρονα, η Chery ήδη αναζητά τοποθεσία για ένα δεύτερο, μεγαλύτερο εργοστάσιο στην Ευρώπη και έχει συνομιλήσει με κυβερνήσεις όπως της Ιταλίας. Παρομοίως, η SAIC (που κατέχει την ιστορική βρετανική μάρκα MG) φέρεται να εξετάζει δύο διαφορετικές τοποθεσίες για δικές της ευρωπαϊκές μονάδες παραγωγής, ενώ και η Great Wall Motors βρίσκεται στο παιχνίδι.
Οι κινήσεις αυτές υπαγορεύονται τόσο από οικονομικές όσο και από στρατηγικές παραμέτρους. Όπως επισημαίνουν αναλυτές, οι Κινέζοι κατασκευαστές γνωρίζουν ότι «αν θέλουν να κερδίσουν το ευρωπαϊκό κοινό, τα αυτοκίνητά τους πρέπει να θεωρηθούν ευρωπαϊκά», πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να παράγονται επί ευρωπαϊκού εδάφους. Με την εγχώρια κατασκευή, οι εταιρείες αυτές χτίζουν πιο εύκολα το brand τους στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα αποφεύγουν υψηλά κόστη μεταφοράς και μετριάζουν τον κίνδυνο δασμών. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι έχει ξεκινήσει μια κούρσα εγκατάστασης κινεζικών εργοστασίων στην Ευρώπη, όπου κάθε χώρα προσπαθεί να πάρει ένα κομμάτι από την πίτα.
Πού τοποθετείται η Ελλάδα σε αυτή τη σκακιέρα; Μέχρι στιγμής, δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα κάποια κινεζική επένδυση στον τομέα αυτοκινήτου στην Ελλάδα. Ωστόσο, η δυναμική συμμετοχή των κινεζικών εταιρειών στην ελληνική αγορά (ως εισαγωγείς/διανομείς) ίσως αποτελέσει προάγγελο για μεγαλύτερες κινήσεις.
Η ίδρυση μεγάλων μονάδων αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ελλάδα, εφόσον επιτευχθεί, αναμένεται να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία και ειδικότερα για την αγορά αυτοκινήτου. Ελπίζουμε το νέο Ταμείο να έχει δραστικό ρόλο και στην αυτοκινητοβιομηχανία…
